Rezerwat Jezioro Kiełpińskie

Rezerwat ścisły utworzony w 1988 r. chroni jedno ze starorzeczy wiślanych wraz z pasem o szerokości 50 m przyległego do niego terenu (w sumie 20,54 ha). Jeden z nielicznych rezerwatów wodnych w okolicach Warszawy. Jezioro powstało powstało w wyniku odcięcia fragmentu koryta rzecznego, gdy Wisła po raz kolejny zmieniła swój bieg, przesuwając się o półtora kilometra na północ. Do takich akwenów należy też Jeziorko Dziekanowskie, a w samej Warszawie – Jeziorko Czerniakowskie, nieco dalej na południe także Jezioro Wilanowskie i Powsinkowskie. Spotykamy je tylko w pobliżu rzek w częściach dolin zwanymi tarasami zalewowymi. Wąska rynna jeziora ma 700 m długości, średnią szerokość 65 m, w najszerszym miejscu 80 m, 4-6 m głębokości i jest obramowana pasem roślinności szuwarowej. Celem ochrony jest zachowanie starorzecza Wisły. Dzięki bogatej faunie bezkręgowców ten niewielki zbiornik wodny ma dużą zdolność samooczyszczania, stwarzając warunki do prowadzenia prac badawczych o znaczeniu ogólnokrajowym. Służy temu przede wszystkim ochronny filtr trzcin, które poprzez system kłączy odbierają znaczną część zanieczyszczeń, spływających pod ziemią z terenów odległych nawet o kilka kilometrów. Jak trudno jest zachować delikatną równowagę przyrodniczą widać w sąsiednim starorzeczu czyli znanym warszawskim wędkarzom Jeziorku Dziekanowskim. Większość powierzchni jeziora (około 5 ha) leży we wsi Kiełpin Stary, a pozostała część (około 1,9 ha) należy do Kiełpina Poduchownego. Dawniej Jezioro Kiełpińskie połączone było z sąsiednimi jeziorami tak zwaną Strugą Dziekanowską, obecnie jest odizolowane od innych. Nad brzegami jeziorka, w maju i czerwcu słowiki i trzciniaki zachwycają nas bogactwem tonów swoich pieśni wykonywanych nie tylko w nocy, ale też w ciągu dnia. Nad głowami rozbrzmiewają charakterystyczne, głośnie pokrzykiwania czajek, których smukłe sylwetki nietrudno spostrzec nad łąkami. Do częstych gości należą bociany i czaple, a także ptaki drapieżne. Nie brakuje tu także towarzyskich jaskółek. Ptaków śpiewających jest tu mnóstwo. Nad jeziorkiem spotkamy też ptaki związane ze środowiskiem wodnym, które tu żerują lub gniazdują. Oprócz kaczek krzyżówek występują tu perkozy dwuczube, łyski, a w trzcinach bączki. Prawdziwy raj dla tych, którzy lubią je obserwować. Większość ptaków jest pod ochroną. Dlatego powinniśmy nad brzegiem jeziorka zachowywać się cicho, szczególnie w okresie lęgowym, aby nie spowodować porzucenia gniazda przez dorosłe ptaki. Nad jeziorem zachowały się grupy drzew – pozostałości lasów łęgowych. Dominują stare okazy wierzby kruchej i wierzby laurowej o rozrośniętych i dramatycznie powykręcanych konarach. Sąsiaduje z nimi olsza czarna, olsza szara, wiąz szypułkowy i czeremcha zwyczajna wyrastająca znad pokrzyw, łopianów i dzikich jeżyn. Brzegi jeziorka porastają szuwary. Wśród trzcin i oczeretów znajdziemy ścieżki do resztek niegdyś zbudowanych tu pomostów dla wędkarzy. Jeszcze kilkadziesiąt lat temu, zanim utworzono rezerwat jezioro było ich Mekką. W czystych woda jeziorka rosną zespoły roślin wodnych z grążelem żółtym i rzadziej spotykanym białym kwiatem grzybieni – oba gatunki są prawnie chronione w Polsce, co oznacza, że nie wolno ich zrywać i niszczyć środowiska ich życia, np. zanieczyszczać wody. W czystych wodach jeziora dobrze czują się liczne gatunki ryb. Żyją tu m.in. szczupaki, karasie, okonie, płocie, leszcze, liny, krąpie, jazie. Urozmaicona i bujna roślinność strefy szuwarowej stwarza dobre warunki dla licznych gatunków bezkręgowców, płazów, gadów oraz drobnych ssaków. W czystych wodach jeziora zauważymy raki; rozradzają się też żaby trawne i jeziorkowe oraz ropuchy szare. Źródła: „Perły za progiem”, PrePress 2000 Ewa Pustoła-Kozłowska „Spacerownik po Łomiankach”, Gmina Łomianki 2009 Lechosław Herz „Puszcza Kampinoska”, Rewasz 2017