Mauzoleum-Cmentarz Żołnierzy Radzieckich

W parku o powierzchni kilkunastu hektarów na warszawskim Mokotowie zbudowano cmentarz w formie mauzoleum, na którym pochowano ponad 21 tysięcy żołnierzy radzieckich poległych w walkach o Warszawę w latach 1944-45. Byli to żołnierze 1 Frontu Białoruskiego dowodzonego najpierw przez marsz. Rokossowskiego, a następnie marsz. Żukowa. W jego skład wchodziły różne jednostki, głównie zmechanizowane i pancerne, a także lotnictwo (oraz 1 Armia WP, ale polegli polscy żołnierze nie zostali tu pochowani). Cmentarz, zaprojektowany przez zespół kierowany przez Bohdana Lacherta, powstawał w latach 1949-50, a otwarto go w 5 rocznicę kapitulacji Niemiec. Wcześniej prochy żołnierzy były ekshumowane i przenoszone na miejsce z cmentarzy tymczasowych oraz lokalnych. Mauzoleum to 834 mogiły (294 indywidualne), dwie kilkumetrowe rzeźby czerwonoarmistów: dłuta Jerzego Jarnuszkiewicza i Stanisława Lisowskiego, 21-metrowy granitowy obelisk (od 2015 roku napis "Pamięci żołnierzy Armii Czerwonej poległych o wyzwolenie Polski spod okupacji niemieckiej w latach 1944-1945", wcześniej mowa była o "bohaterskch żołnierzach niezwyciężonej Armii radzieckiej") oraz szerokie aleje na kilku poziomach. Zieleń zaprojektował Władysław Niemirowski. Mauzoleum łączy się, poprzez otwarte dla spacerowiczów ogródki działkowe, z parkiem Józefa Piłsudskiego (tzw. Polem Mokotowskim) i dalej z Parkiem Wielkopolskim. Źródło: Karol Mórawski "Warszawskie cmentarze. Przewodnik historyczny", Warszawa, 1991