Zespół kościelno-klasztorny

Wieś Wirów położona jest w gminie Jabłonna Lacka, ok. 2 km na zachód od rzeki Bug.

W okresie likwidacji kościoła unickiego i silnej rusyfikacji Wirów miał być narzędziem rusyfikacji Podlasia. By realizować ten cel sprowadzono tu prawosławne mniszki. Monastyr Chrystusa Zbawiciela – prawosławny klasztor żeński istniejący w Wirowie powstał w 1894 r., jako filia klasztoru w Leśnej. Był to zakon niekontemplacyjny założony przy wsparciu cara Mikołaja II i jego żony. Przeoryszą klasztoru była dalsza krewna cara. Mniszki zajmowały się głównie pracą społeczną, prowadziły szkołę, szpital, aptekę oraz sierociniec. Klasztor powołany został również po to, by wzmacniać wpływy prawosławia oraz kultury rosyjskiej na ziemiach wcielonych do imperium rosyjskiego i działał do ewakuacji zakonnic w 1915.

W pozostawionych przez mniszki budynkach działały instytucje dobroczynne – szkoły, zakład dla dzieci specjalnej troski – prowadzony przez niepokalanki oraz Siostry Rodziny Maryi. Po II wojnie światowej obiekty zostały upaństwowione i przeznaczone na dom dziecka, który działał do 1958 r. Po jego likwidacji w obiekcie powstał zakład dla uzależnionych od alkoholu, a obecnie, od 1991 r. działa tu dom pomocy społecznej dla umysłowo chorych w stopniu umiarkowanym.

W skład kompleksu zabudowań monasteru wchodził zespół budynków służących działalności mniszek, budynków mieszkalnych oraz dwóch cerkwi: Chrystusa Zbawiciela oraz św. Serafina z Sarowa, wzniesionej po 1903 r. Trzecia cerkiew pw. św. Leoncjusza Rostowskiego stanowiła wydzieloną część w budynku szkolnym. Wszystkie obiekty zbudowane w stylu bizantyjsko-ruskim otoczone były sadem, nad brzegiem Bugu mniszki urządziły tarasy. Główna cerkiew klasztorna pw. Chrystusa Zbawiciela posadowiona na wysokiej skarpie została zaadaptowana na kościół parafialny pw. św. Antoniego Padewskiego; przy adaptacji usunięto typowo prawosławne kopuły. Druga z monasterskich świątyń, dawna cerkiew pw. św. Serafina z Sarowa, została z kolei zaadaptowana po remoncie na plebanię. W 2004 r. w zamian za odzyskane nieruchomości w Warszawie przy ul. Cyryla i Metodego (dawnego internatu dla prawosławnych) Polski Autokefaliczny Kościół Prawosławny zrezygnował ze starań o zwrot obiektów w Wirowie.

Źródło: Tadeusz Glinka, Marian Kamiński, Marek Piasecki, Krzysztof Przygoda, Andrzej Walenciak, „Przewodnik Podlasie”, Sport i Turystyka, 1997

Internet: www.wikipedia.pl

http://www.drohiczynska.pl