English
Deutsch
Rezerwat przyrody „Wielgolas” położony jest w Nadleśnictwie Pułtusk na terenie gminy Obryte w pobliżu wsch. krańca wsi Gładczyn Rządowy. Nazwa pochodzi od wsi położonej w odległości kilku km na pn. wsch. Utworzony na podstawie zarządzenia Ministra Leśnictwa i Przemysłu Drzewnego z 3 grudnia 1981 na powierzchni 6,28 ha.
Ochroną objęty jest tu fragment lasu mieszanego świeżego i boru świeżego o cechach zbliżonych do naturalnych. Górne piętro stanowi 120-, 180-letni drzewostan sosnowy z pięknymi sosnami masztowymi, piętro niższe tworzą drzewa liściaste, najczęściej dąb, grab i brzoza. W podszyciu występuje lipa, grab, leszczyna, jarzębina, kruszyna, a przy zachodniej granicy rezerwatu kolumnowe jałowce. W dobrze wykształconym, obfitym runie występuje wiele gatunków roślin typowych dla borów mieszanych, m.in. kilka gatunków mchów (płonnik, merzyk, rokiet, widłoząb), borówka czernica, poziomka, szczawik zajęczy, kostrzewa owcza, turzyca palczasta, perłówka zwisła, gwiazdnica wielkokwiatowa, tomka wonna, a także rzadsze: turzyca orzęsiona, zawilec, konwalia, konwalijka dwulistna, fiołki. Bardzo bogata jest awifauna. Potwierdzono występowanie wielu przedstawicieli rodziny dzięciołów: zielony, pstry, duży, czarny, dzięciołek, krętogłów. To bogactwo i zróżnicowanie dzięciołów świadczy o zróżnicowaniu gatunkowym i wiekowym drzewostanu (dzięcioły specjalizują się w „obsłudze” drzew: w zależności od ich twardości i wieku potrzebny jest odpowiednio duży dziób i siła). Występuje tu także pełzacz leśny, kowalik, mysikrólik, puszczyk, pójdźka.
Przyrodnicy zwracają uwagę na jeszcze jedno zjawisko ważne dla przyszłości tego rezerwatu. Rosnące tu sosny dożywają swego wieku i, wprowadzone w przeszłości sztucznie, nie odnawiają się (brak ich w podrostach). Można przypuszczać, że za kilkadziesiąt lat drzewostan rezerwatu przekształci się w grąd grabowo-dębowy z niewielką domieszką innych drzew liściastych, podobny do tego, jaki zachował się na pn. od rezerwatu od strony wsi Bartodzieje, gdzie rosną liczne stare dęby (część objęta ochroną jako pomniki przyrody).
Słowa kluczowe: rezerwat przyrody, las mieszany świeży, bór świeży, grąd dębowo-grabowy, rośliny chronione, rośliny rzadkie, awifauna, zwierzęta chronione
Źródło: Monitor Polski, 1981, nr 29 poz. 271, §8.
Herz L., Puszcze Kamieniecka i Biała. Pruszków: OW „Rewasz”, 2005, s. 253n.
Internet: http://pl.wikipedia.org/wiki/rezerwat_przyrody_Wielgolas
http://www.pultusk.pl/Turystyka-i-rekreacja/Rezerwaty-przyrody.aspx
