English
Deutsch
Wieś na płd.-zach. skraju gminy Długosiodło, licząca ok. 480 mieszkańców. Połączenia drogowe z Długosiodłem i Wyszkowem przez Porządzie oraz kolejowe przez niedaleki przystanek PKP Zygmuntowo Mazowieckie na linii kolejowej Wyszków-Ostrołęka.
Położona na pofałdowanej malowniczo krawędzi wysoczyzny, otoczona lasami Puszczy Białej ciągnącymi się od płd. i wsch., natomiast od płn.-zach. sąsiaduje z rozległym płaskim obszarem łąk i pastwisk Bagna Pulwy. Wieś wzmiankowana po raz pierwszy w lustracji z 1650. Podobnie jak wsie sąsiednie, w XVIII w. zasiedlona Kurpiami z Puszczy Zielonej. Główne zajęcia i źródło utrzymania mieszkańców aż do okresu międzywojennego to bartnictwo, karczunek puszczy i smolarstwo. Z racji położenia przy trakcie handlowym z Pułtuska do Ostrowi Mazowieckiej w okresach powstań i wojen maszerowały tędy oddziały szwedzkie i księcia Bogusława Radziwiłła, oddziały powstańców listopadowych w 1831 i styczniowych w 1863, oddziały rosyjskie i niemieckie w lecie 1915, podczas I wojny światowej. Jednak najbardziej znana stała się wieś dopiero z powodu ataku na mieszczącą się tu niemiecką strażnicę graniczą w nocy 20/21 sierpnia 1943 w ramach akcji „Taśma”, wymierzonej w niemieckie strażnice na granicy III Rzeszy i Generalnego Gubernatorstwa, podczas którego poległ harcmistrz Tadeusz Zawadzki „Zośka”, jeden z wyróżniających się dowódców Grup Szturmowych Kedywu AK. Przebieg tego ataku dowodzonego przez Andrzeja Romockiego ps. „Andrzej Morro” został opisany przez Aleksandra Kamińskiego w książce „Kamienie na szaniec”. Cel ataku – rozbicie strażnicy – został zrealizowany, ale popełnione poważne błędy w planowaniu i przeprowadzeniu ataku pozbawiły atakujących najważniejszego atutu, jakim mogło być zaskoczenie i sprawiły, że efekty ataku były mniejsze niż oczekiwane a dodatkowo stały się przyczyną tej niepotrzebnej i bolesnej dla AK straty. Po śmierci Tadeusza Zawadzkiego imię „Zośka” zostało nadane batalionowi AK, który odznaczył się w walkach na Woli, Starówce i Czerniakowie podczas powstania warszawskiego. W 2003 imię Tadeusza Zawadzkiego otrzymała miejscowa szkoła. Na dziedzińcu szkoły został odsłonięty kamień z tablicą upamiętniającą harcmistrza porucznika Tadeusza Zawadzkiego „Zośkę”.
Wieś dawniej była ośrodkiem folkloru i oryginalnego budownictwa kurpiowskiego. Stąd wywodzili się najlepsi cieśle kurpiowscy. Jeszcze w okresie międzywojennym i w pierwszych dziesięcioleciach po II wojnie zdecydowana większość zagród chłopskich była drewniana i kryta strzechą. Okiennice, nadokienniki, odrzwia, ganki nad wejściami, szczyty domów miały bogate i piękne zdobnictwo. W okresie ostatnich 20 lat to budownictwo, nie objęte żadną formą ochrony, szybko znika, a na jego miejsce powstają domy murowane i willowe swym kształtem zupełnie niepasujące do miejscowego pejzażu. Dziś pozostały tu już tylko nieliczne z dawnych pięknych chałup kurpiowskich.
Słowa kluczowe:
Sieczychy, wieś, chałupa kurpiowska, Bagno Pulwy, Puszcza Biała, Tadeusz Zawadzki „Zośka”, akcja „Wieniec”
Literatura:
Żywirska M., Puszcza Biała. Jej dzieje i kultura, Warszawa: PWN, 1973, 428 s.
Glinka T. i inni, Mazowsze północne. Przewodnik. Warszawa: Sport i Turystyka, 1998, s. 269n.
Herz L., Puszcze Kamieniecka i Biała, Pruszków: OW „Rewasz”, 2005, s. 215-217.
Strony internetowe:
http://www.polskaniezwykla.pl/
