English
Deutsch
Wieś (ok. 320 mieszkańców) w gminie Liw, położona w pobliżu ujścia rzeki Kostrzyn do Liwca, ok. 10 km na płd. od Węgrowa.
Swymi początkami sięga XV w. Ma charakter miasteczka z dużym placem rynkowym. W przeszłości należała do rodziny Ossolińskich. W II połowie XVIII w., z fundacji Ludwiki z Załuskich i jej męża starostę drohickiego Jana Stanisława Ossolińskiego, powstało barokowe założenie architektoniczne, które obejmowało miejscowość, rezydencję i kościół. Budowę założenia ukończył ich syn miecznik litewski Aleksander Ossoliński. Tym samym Wyszków stał się, obok Białegostoku Branickich i Radzynia Podlaskiego Potockich, jednym z najciekawszych założeń barokowych na Podlasiu. Wyszków znajdował się w rękach rodziny Ossolińskich do początków XIX w. Pałac został rozebrany po I wojnie światowej, a pozostałe po nim ruiny znajdują się w pobliżu zachowanego późnobarokowego kościoła p.w. Podwyższenia Krzyża Świętego.
Parafia powstała w 1476 r., zaś obecny kościół zbudowany został w 1788 r. staraniem miecznika litewskiego Aleksandra Macieja Ossolińskiego. Obiekt jest orientowany, murowany i otynkowany. Trzyczęściowa fasada podobna jest do węgrowskiego kościoła farnego. Zdobią ją pilastry oraz szczyt ze spływami i ustawionymi po bokach figurami świętych. Nad portalem znajduje się tablica erekcyjna, na której widnieje data fundacji, herb Topór i monogram fundatora. Od frontu w murze okalającym kościół i cmentarz przykościelny znajdują się dwie wieże – dzwonnice, a od strony północnej dwie kostnice. Na wschodniej dzwonnicy umieszczone zostało klasycystyczne epitafium fundatora z 1826 r.
W jednonawowym wnętrzu zachowała się polichromia z ok. 1790 r. i wyposażenie barokowo-klasycystyczne z czasu budowy kościoła (murowane ołtarze, ambona, organy, chrzcielnica, stalle), obrazy z XVIII i XIX w., dzieła Józefa Łukaszewicza, Szymona Czechowicza i Franciszka Smuglewicza. W ołtarzu głównym przypisywany Franciszkowi Smuglewiczowi obraz „Ukrzyżowanie Chrystusa” oraz „Oko Opatrzności”. Kościół w Wyszkowie jest miejscem spoczynku kilku pokoleń rodziny Ossolińskich.
Oprócz kościoła we wsi zachowały się jeszcze: pozostałości dawnego pałacu Ossolińskich (obok kościoła), barokowe kapliczki z rzeźbami św. Nepomucena, św. Floriana i św. Notburgi oraz kopiec Tadeusza Kościuszki wybudowany przez miejscowych włościan w 1917 r.
Źródło: Lechosław Herz, Wędrówki po Polsce – Mazowsze, Wiedza i Życie, 2000
Internet:
