Wg podania jezioro wypełnia rozpadlinę, która pochłonęła dawno temu zamek starościński wraz z jego załogą. W ten sposób duch starosty ukarał swoją żonę i jej kochanka, którzy mieszkali razem na zamku w czasie, w którym starosta przebywał na wojnie. Nazwę „Kocioł” nadali jezioru okoliczni mieszkańcy. Wody jeziora należą do III klasy jakości (czystości). Wyraźnie widoczna jest lodowcowa geneza jeziora. Otoczone jest ono od wschodu i północy dość stromym piaszczysto-żwirowym wzniesieniem, porośniętym drzewostanem sosnowym. Wzniesienie to jest północnym odcinkiem długiego, bo 14-kilometrowego Ozu Gostynińskiego, przebiegającego równolegle do Skrwy, wypełniającej typową rynnę polodowcową. Jezioro Kocioł oraz pobliskie Jez. Czarne leżą po zachodniej stronie wału ozowego i zapoczątkowują wraz z zabagnioną dolinką drugi system rynnowy, rozciągający się stąd w kierunku pn.-wschodnim. Wzdłuż tej właśnie rynny wiedzie szlak żółty.
Jez. Kocioł wypełnia nieckę wyżłobioną przez wody płynące niegdyś pod lodowcem (wody glacifluwialne). Dno ma kształt stromego leja.
Akwen ten, będący typowym jeziorem eworsyjnym o eliptycznej linii brzegowej, posiada następujące wymiary: powierzchnia 4,1 ha, głęb. maks. 16,6 m, dług. 290 m, szer. 185 m.
Źródło: Jan Rostowski „Piesze znakowane szlaki turystyczne okolic Płocka”, PTTK Oddział Miejski w Płocku 2008.
Internet: http://www.gostynin.pl/119,podania-o-jeziorze-kociol.html