Kościół p.w. św. Małgorzaty Dziewicy i Męczennicy

Leoncin to wieś gminna leżąca na tarasie zalewowym Wisły przy drodze Kazuń-Secymin (równoległa do drogi nr 575).

Wieś powstała przy dużej wydmie, która dawała osadnikom bezpieczne miejsce ucieczki przed powodzią. Po raz ostatni mieszkańcy chronili się na niej podczas wylewu Wisły w 1947 r., kiedy woda przerwała wały koło wsi Grochale i ¾ gminy znalazło się pod wodą. Żyzne ziemie doliny Wisły skłaniały jednak od najdawniejszych czasów do osiedlenia się w tym rejonie: na terenie gminy naliczono ponad 330 stanowisk archeologicznych.

Według miejscowych opowieści początki osady związane są z faktem wyrzucenia Żydów z Zakroczymia przez władze carskie. Kupili oni wtedy kawałek piaszczystej ziemi od dziedzica Leona Chrystowskiego, pobudowali swoje domy, sklepy i warsztaty. Chrystowski widząc ich biedę i ciężką pracę podarował Żydom ziemię pod bożnicę i mykwę. Z wdzięczności za hojność dziedzica mieszkańcy nazwali swą osadę od jego imienia Leoncinem.

W 1879 roku proboszczem w pobliskim Głusku został ks. Hipolit Nowiński. Wkrótce po przybyciu i zorientowaniu się w stanie parafii zdecydował się na radykalne rozwiązanie: przeniesienie parafii i budowę nowego, murowanego kościoła w bezpiecznym miejscu – na wydmie w Leoncinie. Zanim rozpoczęto budowę przeniesiono na szczyt wydmy drewnianą kaplicę z Głuska, fundowaną jeszcze przed 1788 przez płk. wojsk polskich Jana Bakałowicza. Jest to ośmioboczna, stawiana na zrąb budowla, oszalowana poziomymi deskami, z dobudowaną niewielką kruchtą. Dach kryty gontem, wielopołaciowy, zwieńczony wieżyczką z baniastym hełmem. We wnętrzu płaski strop i podwyższenie wsparte na słupach. Pełni obecnie funkcję kaplicy cmentarnej. Ciekawostką jest, że kaplicy nie rozbierano, ale w całości przesunięto ok. 2 km na rolkach. Tradycja miejscowa utrzymuje, że kaplicę przeniosła woda…

W latach 1881-86 na wydmie wzniesiono neogotycki kościół wg proj. Franciszka Braumana (niektóre źródła mówią, że projektantem był Józef Pius Dziekoński). Rok 1884 – kolejna wielka powódź – potwierdził słuszność decyzji ks. Nowińskiego. 5 tys. rubli przekazał na budowę sam imperator Aleksander III, który gościł wówczas w twierdzy modlińskiej. 20 czerwca 1886 r. świątynia została konsekrowana przez bp Kazimierza Ruszkiewicza.

Od tego momentu zaczął tracić znacznie sąsiedni Głusk (niegdyś ośrodek dóbr królewskich), a ludzie chętniej osiedlali się w pobliżu kościoła. Podczas I wojny światowej świątynia została zrujnowana (wysadzono wieże), ale odbudowana w okresie międzywojennym w dawnym kształcie (jedynie wieże zostały obniżone).

Jest to budowla murowana z cegły o dwóch wieżach i stromym szczycie między nimi ozdobionym zegarem. Fasadę wzbogacają uskokowe skarpy i wysunięta kruchta z figurą Matki Bożej na szczycie. Wnętrze trójnawowe w układzie bazylikowym. W głównym ołtarzu obraz przedstawiający patronkę – św. Małgorzatę poskramiającą smoka. Przy lewym filarze ambona w kształcie łodzi.

Przed kościołem szerokie schody poprzedzone trójarkadową neogotycką bramką.

14 lipca 1904 r. w przysiółku Leoncina narodził się Isaak Bashevis Singer – przyszły wielki pisarz, laureat literackiej nagrody Nobla w roku 1978.

Źródło: Lechosław Herz „Puszcza Kampinoska – przewodnik”, Oficyna Wydawnicza REWASZ, Pruszków 2002

Internet: http://www.leoncin.pl/index.php?id=2

http://strona.kampinosiokolice.pl/miejsca/kosciol-w-leoncinie/