English
Deutsch
Jezioro Zegrzyńskie jest zbiornikiem retencyjnym, który został oficjalnie otwarty 22 lipca 1963 r. w wyniku spiętrzenia Narwi przez zaporę w Dębem. Ma powierzchnię około 33 km² i głębokość od 3 do nawet 13 metrów, m.in. przy moście w Zegrzu. Tzw. „cofka”, czyli podwyższone lustro wody, rozpościera się od zapory w Dębem do Pułtuska na Narwi i do Barcic na Bugu. Od strony wschodniej i południowej usypano 58 km wałów wzmocnionych betonowymi płytami. Tuż za nimi wybudowano przepompownie odwadniające obszary położone niżej i pozbawione możliwości grawitacyjnego odwodnienia. 27 grudnia 1962 r. Prezes Rady Ministrów Józef Cyrankiewicz zarządzeniem nr 119 nadał zbiornikowi nazwę: Jezioro Zegrzyńskie. Zasadność tej decyzji potwierdzają współcześnie także hydrolodzy. Jednak mieszkańcy częściej używają potocznego określenia: Zalew Zegrzyński. W 97% Jezioro Zegrzyńskie zasilają dwie główne rzeki: Narew i dłuższy Bug. Ponadto wpadają tu Rządza, Prut oraz przez Kanał Żerański mniejsze rzeczki: Czarna, Pokrzywnica, Beniaminówka i Kluskówka. Jak ustalił na podstawie badań terenowych dr Krzysztof Warwer z Politechniki Warszawskiej wody głównych rzek nie mieszają się całkowicie ze sobą aż do zapory w Dębem. Woda z Bugu najczęściej płynie przy lewym brzegu zbiornika, a Narew przy prawym.
Niewątpliwie jezioro jest jedną z największych atrakcji przyrodniczo-turystycznych pod Warszawą. Zbiornik oraz tereny do niego przyległe spełniają ważną funkcję ostoi ptaków. Wyjątkowo licznie występują tutaj łyska, krzyżówka, gągoł krzykliwy, czernica, łabędź niemy i głowienka. Także na wędkarzy czekają łowiska naturalne i specjalne, a można tu łowić leszcze, płocie, karpie, sandacze, szczupaki, okonie i sumy.
Ostatnio Jezioro Zegrzyńskie coraz częściej jest nazywane „Przystanią w sercu Mazowsza”. Współpraca samorządu powiatowego z gminami, Lokalną Grupą Działania, Zarządem Zlewni Narwi w Dębem Regionalnego Zarządu Gospodarki Wodnej, Związkiem Gmin Zalewu Zegrzyńskiego i wieloma innymi partnerami stopniowo przywraca zbiornikowi walory turystyczno-przyrodnicze. Piękne nadbrzeża spacerowe i mola na plażach gminnych w Serocku i Nieporęcie, ścieżki turystyczno-dydaktyczne, monitorowanie stanu wód, uruchomienie tramwaju wodnego znacznie zwiększyły atrakcyjność Jeziora Zegrzyńskiego. Zbiornik, z racji sąsiedztwa stolicy, wykorzystywany jest jako baza rekreacyjna, szkoleniowa i wędkarska. W sezonie letnim plaże i obiekty wypoczynkowe położone nad brzegami zapełniają tysiące turystów, a na wodzie pojawiają się liczne żaglówki. W bezpośrednim otoczeniu Jeziora Zegrzyńskiego funkcjonuje wiele ośrodków szkoleniowo-wypoczynkowych z własną bazą gastronomiczną. Są tu plaże, klub windsurfingowy oraz porty jachtowe. Organizowane są rejsy po jeziorze statkami białej floty. Przy tej okazji warto przypomnieć, że w latach 60. XX w. do największych atrakcji należał rejs statkiem pasażerskim „Diana”, który został wybudowany jeszcze przed I wojną światową. Na jego pokładzie odbywał się dancing, działała restauracja. Przed utworzeniem zalewu statek pływał między Gdynią a Szczecinem. Jako jeden z pierwszych wybudowano nad Jeziorem Zegrzyńskim ośrodek „Mazowsze”, który obecnie jest w stanie skrajnej dewastacji. Do początku lat 90. XX w. oblegali go turyści. „Mazowsze” było związane ze słynnym filmem „Rejs” Marka Piwowskiego. Tu w przerwie zdjęć cumował statek z aktorami i ekipą filmową. W kawiarni ośrodka spotykali się wówczas Jan Himilsbach i Zdzisław Maklakiewicz. W 1988 r. „Mazowsze” wraz z hotelem „grały” w filmie „Piłkarski poker” Janusza Zaorskiego. Mimo katastrofalnej sytuacji ośrodka, nadal można stąd podziwiać najpiękniejsze zachody słońca nad zalewem. W 1970 r. Jezioro Zegrzyńskie było plenerem dla dwóch filmów Andrzeja Kondriatuka: „Hydrozagadki” i „Dziury w ziemi” (scena na moście łukowym).
Źródło: Jacek Szczepański „Powiat legionowski. Przewodnik subiektywny” Mazowieckie Centrum Kultury i Sztuki 2011
Internet: www.pl.wikipedia.org/wiki/Jezioro_Zegrzyńskie
http://www.mazowsze.travel/jak-spedzic-czas/kajakiem/item/24-jezioro-zegrzynskie
