Góra św. Antoniego

Góra lub Górka św. Antoniego – małe wzniesienie o wys. 102,2 m. n.p.m. leżące w gminie Nieporęt, za wiaduktem w Strudze, po lewej stronie jadąc w stronę Radzymina.

Tutaj przebiegała II linia obrony w wojnie 1920 roku, na której zatrzymano oddziały zwiadowcze Armii Czerwonej. Z tego miejsca ruszał do walki o Radzymin Pułk Strzelców Wileńskich. 14 sierpnia pułk zajął Radzymin, jednak żołnierze zostali wyparci przez bolszewików. Powrócili na II linię obrony. Następnego dnia ruszyli do kontrataku. Szturmując miasto z wielkim poświęceniem, ostatecznie je zdobyli. Za wszystkie wyczyny wojenne sztandar Pułku został udekorowany Srebrnym Krzyżem Orderu Virtuti Militari, a 15 sierpnia ustanowiony został świętem pułku.

W okolicach płd.-wsch. stoku Góry znajduje się kapliczka św. Antoniego. Postawiona została przez okolicznych mieszkańców w 1925 r. z inicjatywy Antoniego Rajkiewicza, ówczesnego leśniczego, jako wyraz wdzięczności za ocalenie tych terenów przed Armią Czerwoną. Jest to wykonany z betonu pień drzewa o średnicy 210 cm i wysoki na ok. 2,5 m. W pień wmurowana jest figurka św. Antoniego, trzymającego na ręku dziecko. Autorami tego pomnika byli Antoni Szubierajski z Nadmy oraz Iczman ze Strugi. W 1990 r. odnowiono i wzmocniono obelisk i umieszczono nad nim figurę Matki Boskiej. W 2008 r. obok kapliczki św. Antoniego ustawiona została nowa tablica pamiątkowa. Zastąpiła ona dotychczasową. Jej tekst brzmi: „Niechaj pamięć z serca twego płynąca zapomnieć nigdy nie zdoła, że my żołnierze Wojska Polskiego, siłami pułku Strzelców Wileńskich wraz z naszym dowódcą majorem Stanisławem Bobiatyńskim z tego miejsca w dniach 14 i 15 sierpnia 1920 roku szliśmy do śmiertelnej rozprawy z bolszewikami o utracony Radzymin. Drugiego dnia walk po krwawym wysiłku i bolesnych ranach, rozkaz wykonaliśmy – odbiliśmy Radzymin ku chwale naszej Ojczyzny POLSKI”. Obok kapliczki postawiony jest również drewniany krzyż.

Źródło: Tadeusz Glinka, Marian Kamiński, Marek Piasecki, Krzysztof Przygoda, Andrzej Walenciak, „Przewodnik Mazowsze Północne”, Sport i Turystyka, 1998

Internet: http://www.marki.net.pl/niechaj-pamiec-z-serca-4249