English
Deutsch
Podkowa Leśna ma ok. 4 tys. mieszkańców. Leży na płd.-zach. od Warszawy przy drodze nr 719 i trasie kolejki WKD. Od płn. sąsiaduje z Brwinowem.
Za początek miasta należy uznać powołanie spółki Miasto Ogród „Podkowa Leśna” w roku 1925. Członkowie zarządu spółki: J. Redziński, Tadeusz Baniewicz i Stanisław Wilhelm Lilpop zdecydowali o sprzedaży terenów Podkowy (przekazanych spółce przez Lilpopa). Powstanie miasta jest związane bezpośrednio z Elektryczną Koleją Dojazdową (obecnie Warszawska Kolej Dojazdowa), zbudowanej w 1927 r. z inicjatywy koncernu „Siła i Światło”. Plan urbanistyczny stworzony przez Antoniego Aleksandra Jawornickiego oparty został na koncentrycznych ulicach-alejach biegnących w stronę dworca kolejki połączonych półkolistymi ulicami w części północnej, z wydzielonym terenem leśnym, z pasami zieleni wzdłuż torów kolejki i strumieni, z szeroką aleją wiodącą w stronę lasu. Działki kupowali głównie bogaci mieszkańcy Warszawy budując na nich wille, często projektowane przez uznanych architektów. W ten sposób powstało miasto-ogród, które jest najbardziej klasycznym przykładem realizacji idei Ebenezera Howarda w Polsce.
W czasie II wojny światowej miasto stało się przystanią dla wielu uciekinierów z Warszawy, najpierw tych zagrożonych aresztowaniem, a w czasie powstania – uchodźców przed zbrodniami niemieckimi.
1 stycznia 1957 r. Podkowa Leśna otrzymała status osiedla, a 31 grudnia 1968 r. – prawa miejskie. W roku 1981 została wpisana do rejestru zabytków.
Podkowa Leśna jest obiektem zainteresowania zarówno ze względu na leśny charakter, jak i dużą liczbę oryginalnych przedwojennych willi. Warto zobaczyć m.in. tzw. „Kasyno Obywatelskie” (ul. Lilpopa 16), zespół willowy „Renata” (ul. 11 Listopada 1/3), willę „Krywojta” (ul. Lipowa 15), zespół willowy przy Słowackiego 5 i oczywiście „Stawisko” – willę a obecnie muzeum Jarosława i Anny Iwaszkiewiczów.
Odwiedzić także należy kościół pw. św. Krzysztofa wybudowany przed wojną (1933) wg proj. Brunona Zborowskiego w stylu modernistycznym, później kilkakrotnie przebudowywany. Zawiera on ciekawe przykłady przedwojennej i współczesnej sztuki sakralnej (fresk, rzeźby, witraże), oraz rozległy, starannie zaprojektowany ogród podzielony na osiem sektorów tematycznych. Ważną dla historii nie tylko Podkowy Leśnej postacią był ksiądz Leon Kantorski, proboszcz w l. 1964-1991. W tutejszym kościele w 1965 r. odbyło się pierwsze wykonanie tzw. mszy beatowej (rockowej). W latach 70. I 80. parafia stanowiła ważny ośrodek opozycji wobec władz PRL, inicjując różne inicjatywy społeczne, polityczne i charytatywne. Odbyło się kilka głodówek w obronie więźniów politycznych, odprawiane były msze za ojczyznę.
W obrębie miasta (którego 78% powierzchni stanowią obszary leśne) występują elementy starodrzewu, a także trzy rezerwaty przyrody (rezerwat im. B. Hryniewieckiego, „Zaborów” im. W. Tyrakowskiego, „Parów Sójek”) i wiele pomników przyrody – pośród nich aleja lipowa składająca się z ponad stu pomnikowych drzew.
Źródło: Krzysztof Bąkała. Powiat grodziski. Przewodnik subiektywny. Mazowieckie Centrum Kultury i Sztuki, 2012.
Internet: http://www.podkowalesna.pl/
