English
Deutsch
Wieś Okuniew (ok. 1.900 mieszkańców), położona jest w gminie Halinów, nad rzeką Długą i jej dopływem Zązą, przy dawnym trakcie stanisławowskim, ok. 3 km na płn. od Sulejówka.
Pierwotnie zwana Długa Wola, obecna nazwa nadana została w 1538 r. w czasie lokacji miasta. W średniowieczu ziemia Okuniewska stanowiła wschodnią część ziemi warszawskiej, a osadnictwo na tym terenie rozpoczęło się dopiero w wieku XV i początkach XVI wieku. Po Unii z Litwą powstał szlak handlowy prowadzący z Warszawy na Ruś przez Okuniew, Stanisławów, Dobre, Drohiczyn. Prywatne miasto, początkowo należące do rycerza Stanisława z Grodziska Okunia (Okonia) – cześnika Czerskiego, otrzymało przywilej lokacyjny od króla Zygmunta I Starego, w następnych latach wielokrotnie zmieniając właścicieli, słynęło z targów i jarmarków. Miasto do 1869 r. W lipcu 1656 r. pod Okuniewem wojsko dowodzone przez Stefana Czarnieckiego pokonało, liczący 2.000 żołnierzy odział szwedzki. W roku 1703 w Okuniewie kwaterował król szwedzki Karol XII. Wielką sensację wywołał balon, który wystartował z tarasu Zamku Królewskiego i wylądował tu w 1786 r. W czasie powstania listopadowego w mieście kwaterowały oddziały polskie przed bitwą pod Dobrem, zaś między Okuniewem a Starą Miłosna toczyły się walki poprzedzające bitwę pod Olszynką Grochowską. W 1863 r. w czasie powstania styczniowego w okolicach Okuniewa toczyły się potyczki partyzanckie (10 kwietnia i 30 września). O zatrzymaniu rozwoju i upadku miasta w znacznym stopniu zadecydowała decyzja budowy w 1866 r. linii kolejowej przebiegającej 4 km od Okuniewa, mimo że pierwotne plany przewidywały poprowadzenie linii kolejowej przez tę miejscowość. Na początku XX wieku wieś ze stacją kolejową w Miłośnie łączyła linia tramwaju konnego, którego pozostałością jest dzisiejsza ulica Tramwajowa w Sulejówku. Podczas wojny polsko-bolszewickiej w 1920 r. przez Okuniew przebiegała linia frontu.
W latach 80 XIX w. carskie władze wojskowe przystąpiły do organizowania poligonu artyleryjskiego w lesie pomiędzy obecną Zielonką, Rembertowem, Sulejówkiem i Okuniewem. Od końca I wojny światowej teren jest w posiadaniu Wojska Polskiego i znacznie ogranicza rozwój Okuniewa.
Pozostałością dawnego założenia miejskiego jest duży rynek z odchodzącymi od niego ulicami. Klasycystyczny kościół parafialny św. Stanisława Kostki zbudowany został w latach 1823-1835 z fundacji właściciela dóbr Okuniewskich – Jana Łubieńskiego. Projekt kościoła przypisuje się Jakubowi Kubickiemu, choć niektóre źródła podają Christiana Piotra Aignera. Murowana, jednonawowa świątynia stanęła w miejscu dwóch wcześniejszych kościołów drewnianych z lat 1592 i 1656. Obecna świątynia była remontowana w l. 1903,1935 i 1966-67. Większość wyposażenia kościoła pochodzi z XVIII w., a w ołtarzu głównym znajduje się obraz Trójcy Świętej, dzieło szkoły włoskiej z początku XVIII w. Ruiny klasycystycznego pałacu Łubieńskich z I połowy XIX w. otaczają resztki parku krajobrazowego założonego razem z pałacem. Na cmentarzu parafialnym znajdują się m.in.: klasycystyczna kaplica cmentarna z połowy XIX w., klasycystyczny nagrobek z piaskowca Dionizego i Ludwiki Smoleńskich oraz pomnik żołnierzy poległych w 1920 r. Na starym, zdewastowanym przez hitlerowców cmentarzu żydowskim zachowało się kilkadziesiąt nagrobków (najstarszy z 1881 r.) oraz liczne fragmenty rozbitych i uszkodzonych macew.
W Okuniewie urodził się rzeźbiarz Abraham Ostrzega, polski rzeźbiarz żydowskiego pochodzenia. Zajmował się rzeźbą portretową, symboliczną i pomnikową (pomnik Ludwika Zamenhofa w Białymstoku), ale największą sławę przyniosły mu rzeźby nagrobkowe, które nawiązywały do dawnej sztuki żydowskiej oraz rzeźby figuralne ocierające się lub wręcz łamiące religijne zakazy ukazywania na cmentarzach twarzy ludzkiej. Zginął w obozie zagłady w Treblince.
We wsi rozpoczyna się niebieski szlak turystyczny biegnący przez Długą Kościelną, Wiązownę do Mazowieckiego Parku Krajobrazowego.
Źródło: Paweł Ajdacki, Jacek Kałuszko „Otwock i okolice” PTTK Kraj, 2002
Tadeusz Glinka, Marian Kamiński, Marek Piasecki, Krzysztof Przygoda, Andrzej Walenciak „Mazowsze Północne przewodnik” Sport i Turystyka, 1998
Internet: http://pl.wikipedia.org/wiki/Okuniew
