Wieś Halinów

Miasto Halinów, dawna wieś Skruda lub Skrudzianki, położone jest nad rzeczką Długą, w powiecie mińskim, ok. 4 km na płd.-wsch. od Sulejówka.

Jest to jedno z najmłodszych miast w woj. mazowieckim, prawa miejskie Halinów uzyskał 1 stycznia 2001 r. Wieś Skruda powstała prawdopodobnie w XVI w. Wiadomo, że w 1580 r. należała do kanonika warszawskiego – Jana Góreckiego. Rozwój swój zawdzięcza uruchomionej w 1867 r. linii kolejowej Warszawa-Mińsk Mazowiecki i próbom utworzenia tu osiedla letniskowego. W 1963 r. w Skrudzie działała doskonale zorganizowana poczta powstańcza, poszczególne dwory pełniły role stacji powstańczych. Do nich dostarczano meldunki o ruchach wojsk carskich oraz rozkazy Rządu Narodowego. Przy ul. Powstania Styczniowego, na mogile powstańców styczniowych odsłonięto w 1960 r. pomnik z czerwonego piaskowca. Zapewne pod koniec XIX lub na początku XX w. właściciele majątku Skruda zbudowali okazały dworek otoczony parkiem z bogatym drzewostanem. Po drugiej stronie dzisiejszej ul. 3 Maja znajdowały się budynki gospodarcze: stajnie, chlewnie, magazyny, które po II wojnie światowej zostały przejęte przez Gminną Spółdzielnię w Halinowie.

W 1920 r. w rejonie Skrudy przebiegał front wojenny, a walki z bolszewikami toczyła tu XXIX Brygada Piechoty płk. Stanisława Wrzalińskiego. Po I wojnie światowej mieszkańcy, dla określenia miejscowości, coraz częściej używali nazwy Halinów, która już wcześniej pojawiała się w dokumentach, ale dotyczyła tylko tej części majątku Skruda, którą jej właściciel wydzielił, jako dziedziczną własność jego żony. Natomiast dla określenia folwarku oraz przystanku kolejowego nadal używano nazwy Skruda. W wyniku rozpoczętej w 1933 roku parcelacji części majątku Skruda pod przyszłe miasto-ogród osiedlili się rzemieślnicy, urzędnicy, funkcjonariusze policji, emeryci kolejowi, oficerowie oraz nauczyciele głównie z Warszawy. Po wojnie majątek rozparcelowano, a dwór przeznaczono na cele oświatowe. W 1946 r. podjęto decyzję o nadaniu nazwy Halinów dla osiedla i przystanku kolejowego.

W centralnej części miasta znajdują się pozostałości drewnianej zabudowy z przełomu XIX i XX w. W okolicy znajdują się rozległe stawy rybne dla wędkarzy i sportowe kluby jeździeckie.

Źródło: Paweł Ajdacki, Jacek Kałuszko „Otwock i okolice” PTTK Kraj, 2002

Tadeusz Glinka, Marian Kamiński, Marek Piasecki, Krzysztof Przygoda, Andrzej Walenciak „Mazowsze Północne przewodnik” Sport i Turystyka, 1998

Internet: http://www.halinow.pl

http://pl.wikipedia.org/wiki/Halinów