English
Deutsch
Stefanków to wieś w gminie Chlewiska o staropolskich tradycjach górniczych ściśle powiązana z sąsiednimi Skłobami i Nadolną, przez co zwie się te trzy miejscowości „trójwsią”. Powstanie zawdzięcza rudom żelaza bogato tu niegdyś występującym.
Do końca XIX w. we wsi działał wielki piec „Stefan", który wygaszono na skutek wyczerpania pokładów rudy. Tragiczną kartą były lata II wojny światowej. W Stefankowie okupant dokonał pierwszych w Polsce masowych zbrodni na ludności cywilnej, przeprowadzonych wedle zasady odpowiedzialności zbiorowej, w odwecie za wciąż walczące na terenie Kielecczyzny oddziały mjr Henryka Dobrzańskiego „Hubala”.
Dnia 30 marca 1940 Niemcy natknęli się na niewielki oddział „Hubala” na wschód od Stefankowa. Doszło do wymiany strzałów. Żołnierze polscy, ostrzeliwując się, wycofali się. W czasie tego odwrotu zarówno cofający się, jak i ścigający przeszli przez Stefanków. Idąca w drugiej linii żandarmeria z Szydłowca przeszukała zabudowania wsi i aresztowała mężczyzn podejrzanych o udzielenie pomocy Hubalowi. 77 mężczyzn (prawie połowę zamieszkałych w Stefankowie) Niemcy przewieźli do nadleśnictwa w Chlewiskach. Tam kazano im klęknąć wokół jednego z pomieszczeń twarzami do ściany, z rękami podniesionymi do góry. Niektórych żandarmi wywoływali na korytarz i bijąc pytali o wojsko polskie. Następnie przewieziono ich ciężarówkami do Szydłowca, tam umieszczono w jednej z sal ratusza na parterze, każąc zatrzymanym klęczeć pod ścianami. W czasie spisywania personaliów i przesłuchiwania bito i znęcano się nad nimi, a po południu tego samego dnia przewieziono do więzienia w Radomiu. W więzieniu, na tzw. „sekretnym”, czyli wewnętrznym podwórku, zarządzono „gimnastykę”. Więźniowie musieli skakać na jednej nodze, czołgać się po ziemi, a żandarmi bili ich i torturowali. 4 kwietnia 1940 70. mieszkańców Stefankowa zostało rozstrzelanych w lesie na Firleju pod Radomiem. W 60. rocznicę pacyfikacji, w roku 2000, we wsi odsłonięto pomnik upamiętniający to tragiczne wydarzenie. Innym świadectwem burzliwej historii wsi jest zlokalizowany w pobliżu Stefankowa obelisk upamiętniający zwycięską potyczkę płk Dionizego Czachowskiego z wojskami carskimi podczas powstania styczniowego.
Zobacz więcej:
http://www.naszszydlowiec.pl/powiat-infromator/gmina-chlewiska/stefankow.html
