English
Deutsch
Młode, niewielkie miasto Pilawa położone jest na Równinie Garwolińskiej, przy linii kolejowej Warszawa-Lublin, w północnej części powiatu garwolińskiego.
Liczy ok. 4.200 mieszkańców. Powstało w miejscu gdzie zbudowano wielki węzeł kolejowy. Obecnie krzyżują się tu linie Warszawa-Lublin, Ostrołęka-Pilawa oraz Skierniewice-Łuków. Początki Pilawy sięgają być może czasów Księstwa Mazowieckiego, kiedy powstała tu leśna osada związana z książęcym Osieckiem. Bardziej konkretne informacje dotyczą XVIII wieku; wtedy to miejscowość powstaje w dobrach Potockich z Łucznicy. Rozwija się w związku z budową linii Kolei Nadwiślańskiej. Powstaje tartak i fabryka chemiczna – dzisiejsza Fabryka Farb i Lakierów. Po odzyskaniu przez Polskę niepodległości powstaje w Pilawie siedmioklasowa Szkoła Powszechna, Ochotnicza Straż Pożarna, Biblioteka Publiczna. Prawa miejskie uzyskuje w 1984 r.
Z dawnej zabudowy, przy Alei Wyzwolenia i w okolicach zabudowań kolejowych zachował się zespół drewnianych domów z przełomu XIX i XX w. oraz zespół budynków kolejowych, który tworzą: drewniany dworzec z 1877 r. (konstrukcji ryglowej), parowozownia, murowana wieża ciśnień z końca XIX w. W okolicach dworca urządzono park miejski.
Po zachodniej stronie torów do Lublina, ok. 2 km od miasta, naprzeciw odejścia linii do Łukowa, znajduje się rezerwat przyrody „Rogalec” utworzony w 1984 r. Na powierzchni 33 ha objęto ochroną fragmenty lasów olsowych i łęgowych.
Źródła: Paweł Ajdacki, Jacek Kałuszko „ Otwock i okolice”, PTTK „Kraj” ,2002
Tadeusz Glinka, Marian Kamiński, Marek Piasecki, Krzysztof Przygoda, Andrzej Walenciak „Mazowsze Północne” , Sport i Turystyka, 1998
