Brańszczyk
52°37'49"N 21°35'15"E
(52.630436, 21.587506)
Zawsze warto zobaczyć jak wyglądało codzienne życie dawnych mieszkańców terenów wyrwanych lasom. Ułatwiają to skanseny, w których gromadzi się chaty, budowle gospodarcze, czasami sakralne, narzędzia pracy i życia. Skansen w Brańszczyku powstał w roku 2014 i wciąż się rozbudowuje. Jest to taka maleńka osada z drewnianą chatą o zdobionych oknach, z dwoma stodołami z bali, z chlewikiem, z pięknie obudowaną studnią z żurawiem, a także z kuźnią i chatką pszczelarza. Znajdziemy tam obiekty przeniesione z Trzcianki, z Tuchlina czy z Udrzyna, z bogatym tradycyjnym dawnym wyposażeniem, pochodzącym głównie od mieszkańców gminy Brańszczyk. Koniecznie trzeba zajrzeć do chaty z gankiem i ładnym przydomowym ogródkiem, okolonym plecionym z wikliny płotem. Można zobaczyć między innymi co znajduje się w kufrze, jak wygląda maślnica czy żelazko z duszą; w stodole zobaczyć nieużywane już współcześnie narzędzia rolne, ale też sprawdzić jak działają żarna czy obejrzeć ręczny pług i młocarnię szerokomłotną, służącą kiedyś dziedzicowi Brańszczyka, Adolfowi Rudzkiemu, dzięki której młócono zboże, na przykład żyto; w kuźni zapoznać się z ginącym już zawodem kowala i obejrzeć dmuchawę kowalską, a także wybić samodzielnie pamiątkową monetę; napić się ze studni zimnej wody i spróbować ją przenieść przy pomocy historycznych nosideł, by podlać chociażby rośliny w ogródku. Zbiory są wciąż wzbogacane nie tylko przez mieszkańców okolic, co widać po urządzeniu chaty i narzędziach w stodołach.
Wśród zabudowy skansenowskiej uprawiane są na niewielkich działkach rośliny, które odchodzą w zapomnienie, jak proso czy len, ale i niezwykle popularne ziemniaki. W ogródku przydomowym sadzone są kwiaty i warzywa, dodające późną wiosną, latem i jesienią niezwykłego uroku.
W skansenie ciągle coś się dzieje - odbywają się dożynki, festyny, pikniki rodzinne czy spotkania z miodem oraz lekcje dla uczniów. Skansen zaprasza szkoły i grupy zorganizowane minimum pięcioosobowe.
Osoby chcące zwiedzić skansen w Brańszczyku proszone są o wcześniejszy kontakt telefoniczny z jego opiekunem, Katarzyną Bralewską - tel. 515 168 775.
Internet: http://www.branszczyk.pl/; https://www.facebook.com/skansenbranszczyk