Pięknie położona historyczna wieś nad ujściem Iłżanki do Wisły, z widokiem na wielkie kępy wiślane, na których jeszcze przed wiekami uprawiano sadownictwo. Jego podstawą były głównie tak lubiane przez Polaków śliwy węgierki. Pierwsza wzmianka o Chotczy pochodzi z 1390 r. W bogatej historii Chotczy odbijały się polskie dzieje. Pod Chotczą odbyła się jedna z większych i ostatnia z bitew powstania listopadowego (10 września 1831 r.). Brał w niej udział między innymi Karol Fryderyk Libelt - filozof (ulubiony uczeń Hegla), działacz polityczny i społeczny, prezes Poznańskiego Towarzystwa Przyjaciół Nauk. W czasie drugiej wojny światowej mieszkańcy Chotczy walczyli czynnie z okupantem, tu też w październiku 1944 r. nastąpiło przełamanie frontu na Wiśle z udziałem oddziałów partyzanckich. Przypominają o tym miejsca pamięci w Chotczy Dolnej, w Chotczy Górnej i w Gniazdkowie. Za tę bohaterską walkę Chotcza odznaczona została w 1958 r. Krzyżem Grunwaldu II klasy. Współcześnie Chotcza szczyci się dwoma kościołami. Jednym nowym, pod wezwaniem Świętej Trójcy, budowanym od początku XX w. (jego budowę ukończono w latach osiemdziesiątych XX w.), a następnie rozbudowywanym, oraz urokliwym, ale opuszczonym i niszczejącym osiemnastowiecznym kościołem nad Wisłą (przy wale przeciwpowodziowym), z ciekawymi, mimo wszystko, wnętrzami, w tym ołtarzem z wizerunkiem Matki Bożej. Obecnie jest on remontowany. Warto wiedzieć, że parafia istniała tu już przed 1325 r., w okresie rozwoju osadnictwa w dawnej Puszczy Sandomierskiej, a stojące kościoły murowane poprzedzały drewniane, które nie oparły się pożarom. Chotcza ma też stary most przez Iłżankę i budzące zainteresowanie pozostałości kolejowego mostu na Wiśle, budowanego, ale niedokończonego przez Niemców w czasie drugiej wojny światowej. W Chotczy Dolnej warto obejrzeć cmentarz parafialny, istniejący tu od drugiej połowy XVIII w., ponieważ jest tu zachowanych kilka ciekawych nagrobków, a wśród nich żeliwny, w postaci kolumny, z 1871 r. Źródło: „Słownik geograficzny Królestwa Polskiego i innych krajów słowiańskich”, t. 1, Warszawa 1880; „Słownik geograficzny Królestwa Polskiego i innych krajów słowiańskich”, t. 15, Warszawa 1900; publikacja „Bitwa lipska”, „Życie Powiśla”, Kwartalnik Towarzystwa Przyjaciół Ziemi Lipskiej „Powiśle” http://www.diecezja.radom.pl/; http://www.echodnia.eu/; http://zyciepowisla.pl/; http://mazowieckie.fotopolska.eu/; http://rybak.genpol.us/showmedia.php?mediaID=292