Izba pamięci majora Henryka Dobrzańskiego „Hubala”

Dwa wydarzenia z ostatnich lat w Porębie dotyczą jednego, historycznego – z września 1939 r. W dniu 28 września 2014 r. została w Porębie otwarta i poświęcona Izba Pamięci majora Henryka Dobrzańskiego „Hubala”, a w dniu 26 czerwca 2016 r. został ukończony pierwszy w Polsce mural poświęcony „Hubalowi” i jego oddziałowi. W Izbie Pamięci zostały zgromadzone pamiątki wojenne ofiarowane przez mieszkańców Poręby. Znalazł się w niej również portret Hubala, namalowany przez Rafała Wojtyrę oraz biografia bohaterskiego majora przygotowana na płóciennych tablicach przez Gminny Dom Kultury. Inicjatorzy powstania Izby liczą na dalsze dary, które pozwoliłyby na zwiększenie ekspozycji. Na ścianie domu państwa Rytelewskich, znajdującego się obok kościoła św. Barbary z 1880 r. (parafia z 1639 r.), z inicjatywy jego proboszcza, ks. Andrzeja Grzybowskiego, powstał pamiątkowy mural. Upamiętnia on przejazd kawaleryjskiego oddziału Hubala, który po przeprawie przez Bug zmierzał do obrony Warszawy. Mural przedstawia wjazd oddziału do Poręby, witanie przez mieszkańców, pokazuje kawalerzystów i, oczywiście, majora Dobrzańskiego (1897–1940). Jego twórcami są rysownik i ilustrator Piotr Karsznia oraz artysta malarz, twórca murali historycznych, Rafał Roskowiński, którzy starali się wiernie odtworzyć wiele detali wojskowych. Warto dodać, że na kościele św. Barbary znajduje się tablica z napisem: Mjr. Dobrzańskiemu (Hubalowi) i jego żołnierzom na pamiątkę postoju w naszej wsi 26 września 1939 r. Mieszkańcy Poręby. Miejscowość Poręba-Kocęby została podana jako miejscowość pobytu Hubala przez jego wnuka, Henryka Sobierajskiego, w książce „Szlakiem mjr. Henryka Dobrzańskiego «Hubala»”. Świadectwa historyczne potwierdzają, że major Henryk Dobrzański, dowodzący oddziałem ok. 150 ułanów, zdążał na ratunek Warszawie. W okolicy Poręby przeprawili się przez Bug, a po otrzymaniu wieści o kapitulacji stolicy udali się w kierunku Gór Świętokrzyskich. Później działali jako pierwszy (umundurowany!) oddział partyzancki w czasie drugiej wojny światowej. Oficjalnie oddział nosił nazwę „Oddział Wydzielonego Wojska Polskiego Mjr. Henryka Dobrzańskiego Hubala”. Walczyli, bo nie mogli pogodzić się z kapitulacją. Przeszli do historii jako symbol niezłomnej walki do końca. Źródło: „Po ziemi wyszkowskiej. Przewodnik dla turysty i wczasowicza”, Wyszków 2004; Maria Barbasiewicz, „Tradycja Mazowsza. Powiat wyszkowski. Przewodnik subiektywny”, Mazowieckie Centrum Kultury i Sztuki, Warszawa 2004 Internet: http://www.parafiaporeba.pl/; http://www.majorhubal.pl