Tłuszcz

Tłuszcz był kiedyś wsią, a dziś jest miastem o historii podobnej do wielu innych w tym regionie. Na początku wydzieranie lasom miejsca na osadę i pola, potem powolna organizacja życia oparta na polityczno-ekonomicznych podziałach. Trudna sytuacja Kurpiów, mających kłopoty z podporządkowaniem się regułom. Tragedie związane z wojnami. Potem dwie duże szanse: jedna związana z rozwojem przemysłu, a druga z rozwojem komunikacji, a konkretnie kolei. Tłuszcz jako książęca wieś powstał na prawie chełmińskim nadanym przez Bolesława IV. . Korzystał z tworzonych przez książąt mazowieckich dogodnych warunków do osadnictwa na tych prawie bezludnych terenach. Wreszcie przyszły szanse związane z rozwojem komunikacji i z powstaniem huty szkła. W Tłuszczu powstał węzeł kolejowy. Przebiegały przez niego linia kolejowa warszawsko-petersburska oraz linia z Pilawy przez Tłuszcz do Ostrołęki. Pierwsza uruchomiona została w roku 1862, a druga w 1897 r. Powstanie następnych linii kolejowych biegnących przez Tłuszcz skutkowało dla jego społeczności przede wszystkim nowymi, wartościowymi miejscami pracy. Znaczna część mieszkańców zaczęła utrzymywać się z tytułu zatrudnienia na kolei. Obecnie w Tłuszczu wciąż kształcą się przyszli pracownicy kolei. Współcześnie Tłuszcza jest ważnym, pięciokierunkowym węzłem kolejowym, najważniejszym między Warszawą a Białymstokiem. Drugim czynnikiem rozwoju gospodarczego było wykorzystywanie naturalnych złóż: gliny warunkowały powstawanie cegielni, a piasek hut szkła. Huta szkła „Tłuszcz” rozpoczęła produkcję w 1905 r. Produkowała ona szkło do lamp naftowych, klosze do lamp, cylindry, słoje i słoiki oraz dużo szkła aptecznego. W roku 1908 liczba zatrudnionych w hucie wahała się od 100 do 150 pracowników, którzy pracowali na dwie jedenastogodzinne zmiany. Trzecim wyznacznikiem pozycji Tłuszcza było redagowanie i wydawanie przez Jana Kielaka „Siewby”, pisma kształtującego świadomość rolników i stymulującego rozwój kółek rolniczych. Tłuszcz uzyskał prawa miejskie 1967 r. Praktycznie nie ma w nim zabytków, poza spichlerzem z XIX w. Pobyt w Tłuszczu uświadamia rolę transportu w kształtowaniu się sytuacji gospodarczej i społecznej miasta. Źródło: Stanisława Kielak, „Tłuszcz. Wieś – osada – miasto 1447–1980”, Tłuszcz 1981; Robert Szydlik, Wincent Szydlik, „Studia i szkice z dziejów Tłuszcza”, Tłuszcz 2004 Internet: http://www.tluszcz.pl