Most Poniatowskiego

Most księcia Józefa Poniatowskiego łączy Śródmieście z dzielnicą Praga. Warszawscy przewodnicy wymieniają główne trzy mosty przez Wisłę. Pierwszy, o którym pisał Jan Kochanowski, postawiony w roku 1572, za czasów Zygmunta Augusta. Drugi, będący pierwszym stalowym mostem w Polsce, autorstwa inżyniera Stanisława Kierbedzia, łączący Stare Miasto z Pragą. Zbudowany w latach 1859-1864, miał sześć przęseł i 474 metry długości. Trzecim jest most księcia Józefa Poniatowskiego, zwany popularnie przez warszawiaków „Poniatowszczakiem”. Oddany do użytku 6 stycznia 1914 r. na cześć rosyjskiego cara Mikołaja II, pierwotnie nosił jego imię. Rozpiętość mostu nad rzeką to 506 metrów, a kolejne 700 metrów żelbetowego wiaduktu rozciągało się nad nadwiślańską dzielnicą, czyli Powiślem. Szerokość mostu wynosiła 21,4 metra, z czego jezdnia stanowiła 14,8 metra. Przez most wiodły dwa pasy torów tramwajowych. Konstrukcja mostu opierała się na ośmiu przęsłach. Most zaprojektowali Mieczysław Marczewski i Wacław Paszkowski. Autorem oprawy architektonicznej mostu był znany twórca warszawskich budowli, takich jak Zachęta czy Politechnika Warszawska, czy wiele kościołów, Stefan Szyller. W roku 1915 wojska rosyjskie, wycofując się za Wisłę, zniszczyły górne części drugiego filara. Most odbudowano, ku dogodności i radości warszawiaków oraz przyjezdnych. To właśnie na tym moście, który od roku 1917 zaczął nazywać się mostem Poniatowskiego, spotkali się w czasie przewrotu majowego w 1926 r. ówczesny prezydent RP Stanisław Wojciechowski i marszałek Józef Piłsudski. Z inicjatywą spotkania, w celu porozumienia się, wyszedł Prezydent RP, jednak nie przyniosło ono rezultatów. W trakcie przewrotu majowego w zginęło około trzystu osób. W czasie powstania warszawskiego Niemcy wysadzili cztery przęsła mostu. Most został po wojnie odbudowany w nieco zmienionej i uproszczonej formie wg projektu Stanisława Hempla. Od 22 lipca 1946 r. służy mieszkańcom stolicy. W tym czasie przeprowadzono kilka zmian modernizacyjnych, odrestaurowano również neorenesansowe wieżyczki na wiadukcie i na moście. Ruch na moście nie maleje, mimo powstania linii metra i innych mostów przez Wisłę. W roku 2016 obliczono, że przez most przejeżdżało średnio 50 000 pojazdów na dobę. Warto wiedzieć, że przy wjeździe na most od strony praskiej znajduje się płyta z piaskowca, która upamiętnia poległych w walkach o wyzwolenie Warszawy żołnierzy 10. Pułku Piechoty. Z drugiej zaś strony mostu, przy filarze wiaduktu jest tablica upamiętniająca rozstrzelanych przez Niemców w sierpniu 1944 r. żołnierzy Armii Krajowej. Źródło: Krzysztof Traczyński, „Stary Most Poniatowskiego w Warszawie”, „Geotekst. Internetowy magazyn geotechniczny”, 12 marca 2012 r.; Jan M. Długosz, „1 sierpnia 44 r. – atak na most Poniatowskiego”, Polityka.Pl 1 sierpnia 2012; Internet: http://www.srodmiescie.warszawa.pl; http://nowahistoria.interia.pl/kartka-z-kalendarza/news-6-stycznia-1914-r-otwarto-most-poniatowskiego,nId,1948357