Ogród Botaniczny

Dzisiejszy Ogród Botaniczny w Warszawie zajmuje powierzchnię 5 hektarów. Na tym relatywnie niewielkim obszarze zmieszczono ponad pięć tysięcy gatunków roślin. Są wśród nich takie przyrodnicze perełki, jak ogromny buk zwyczajny, miłorząb dwuklapowy (jego liście w kształcie wachlarza są symbolem tego Ogrodu), metasekwoja chińska czy wielosił błękitny i malina moroszka. W ogrodzie znajduje się również kolekcja zagrożonych odmian rodzimych drzew i krzewów. Pierwszy ogród botaniczny w Warszawie istniał już od 1811 r. - założony przy pałacu Kazimierzowskim na potrzeby Warszawskiej Szkoły Lekarskiej. To właśnie o tym ogrodzie (w miejscu dawnego ogródka warzywnego) pisał Fryderyk Chopin: Ogród mój Botaniczny […] pięknie oporządzić Komisja kazała. Już teraz nie ma marchwi, którą niegdyś smacznie przy zdroju konsumowało się, ani kanapek, ani altanek, ani sałaty, kapusty, złych zapachów etc., ale klomby á la manier anglaise. Znaleziono jednak dla Ogrodu lepsze miejsce i 15 grudnia 1818 r. rozpoczął on działalność w tak zwanych Ogrodach Królewskich, w północnej części Łazienek, zajmując powierzchnię 22,5 ha. W jego skład wchodziły również szklarnie królewskie wraz ze Starą Pomarańczarnią. Twórcą i dyrektorem Ogrodu był profesor Michał Szubert, autor pierwszego podręcznika botaniki leśnej. Ogród podzielono wówczas na trzy części: naukową, edukacyjną dla przyszłych ogrodników i spacerową – dla szerokiej publiczności. Niestety, po powstaniu listopadowym, w 1834 r. władze carskie zmniejszyły powierzchnię Ogrodu o ¾, do kształtu obecnego. Swą świetność Ogród zaczął odzyskiwać po 1916 roku, kiedy przeszedł pod zarząd odrodzonego Uniwersytetu Warszawskiego. Niestety, w czasie drugiej wojny światowej Ogród został zniszczony w bardzo dużym stopniu. Dzięki ogromnemu zaangażowaniu i poświęceniu udało się go odbudować, a okres pomyślnego rozwoju, od 1960 r. pod kierownictwem doc. Ludmiły Karpowiczowej, trwał aż do roku 1973. W 1965 roku Ogród Botaniczny Uniwersytetu Warszawskiego wpisany został do rejestru Zabytków Kultury i Nauki miasta stołecznego Warszawy. Po okresie stagnacji, w roku 1987 przywrócono historyczny kształt działowi biologii roślin, przebudowano i wzbogacono kolekcję róż, pnączy, roślin leczniczych i użytkowych. Ogród Botaniczny postarał się zapewnić zwiedzającym różnorodne i interesujące formy poznania fascynującej, wypełniającej go przyrody. Jest podzielony na 10 działów, przez które prowadzi 8 ścieżek edukacyjnych. Można również skorzystać z oprowadzenia przez przewodnika albo z informacji zawartych w aplikacji mobilnej o nazwie Ogród Botaniczny UW. Zwiedzając Ogród warto zwrócić uwagę na obserwatorium astronomiczne Uniwersytetu Warszawskiego. Powstało ono w latach 1818-1825 w miejscu dawnego pawilonu oranżerii. Na terenie Ogrodu znajduje się również pomnik Jakuba Wagi, autora dzieła „Flora polska” (1847–1848), zawierającego opisy 1061 gatunków roślin z terenu Królestwa Polskiego, a także fragment Świątyni Opatrzności Bożej, której budowę rozpoczęto tutaj po uchwaleniu Konstytucji 3 Maja. Ogród prowadzi rozliczne badania naukowe, z których większość dotyczy gatunków roślin ginących i zagrożonych w skali kraju. Pracownicy naukowi zajmują się również tematami ochrony przyrody, florystyki, etnobotaniki i edukacji przyrodniczej. Prowadzą także badania nad zachowaniem starych odmian, między innymi z ogródków przydomowych na Kurpiowszczyźnie i siedlisk antropogenicznych w Puszczy Kampinoskiej. Ogród Botaniczny UW jest otwarty dla zwiedzających od początku maja do końca października. Do połowy września otwarte są także szklarnie, udostępnione indywidualnym zwiedzającym od środy do niedzieli. Źródło: Ludmiła Karpowiczowa, „150 lat Ogrodu Botanicznego Uniwersytetu Warszawskiego”, Warszawa 1967; Wanda Chotomska, Tam, gdzie był Chopin”, Wydawnictwo PTTK „Kraj”, Warszawa 1990 Internet: http://www.garden.uw.edu.pl/