Pomnik Warszawska Syrenka

Stojący nad Wisłą pomnik Warszawskiej Syrenki uśmiecha się do nas twarzą bohaterskiej żołnierki powstania warszawskiego – Krystyny Krahelskiej, autorki między innymi znanej żołnierskiej piosenki „Hej, chłopcy, bagnet na broń”. Pomnik dłuta Ludwiki Nitschowej odsłonięty został tuż przed wybuchem drugiej wojny światowej. Stoi nad Wisłą, tuż przy charakterystycznym, nowoczesnym Moście Świętokrzyskim, na bulwarze Bogdany Grzymały-Siedleckiego, przewodnika i autora wielu ważnych książek o Warszawie. Tego samego, który słuchał w trakcie konspiracyjnego spotkania w Warszawie w 1943 r. pierwszego wykonania piosenki powstałej dla żołnierzy „Baszty”: Hej, chłopcy, bagnet na broń! Długa droga, daleka przed nami, Mocne serce, a w rękach karabin, Granaty w dłoniach i bagnet na broń! […] Jan Stanisław Kopczewski, autor między innymi „Ośmiu herbów Warszawy” napisał o tym pomniku tak: Pomysł uczczenia miasta przez wystawienie pomnika przedstawiającego tak wdzięczną herbową postać wyszedł od autorki rzeźby Ludwiki Nitschowej, a poparł tę myśl ówczesny prezydent miasta – Stefan Starzyński […]. Ludwika Nitschowa snując pierwsze projekty pomnika wyobraziła go sobie naprawdę niezwykle śmiało. Zamierzała ukazać wyłaniającą się z Wisły szklaną postać kobiety. Pomnik taki wysoki na 20 metrów, umieszczony w środku rzeki byłby czymś niezwykłym. Z uwagi na koszty i ryzykowny zamysł plastyczny (pomnik miał być oświetlony nocą) autorka zdecydowała się na wykonanie rzeźby, w formie, jaka stoi obecnie na bulwarze. Jan Stanisław Kopczewski, jako warszawiak, podkreśla, że syrena z nadwiślańskiego bulwaru odpowiadała spokojną powierzchownością duchowi czasów swoich narodzin, ale i ona miała w latach wojny stać się symbolem niezłomnej, walczącej warszawy. Była jedynym (oprócz króla Jana skrytego w Łazienkach) z okazalszych pomników który przetrwał okupacje i Powstanie na swoim dawnym posterunku. Zmniejszona kopia pomnika znajduje się w Muzeum Powstania Warszawskiego, w ekspozycji poświęconej Krystynie Krahelskiej. Warto wiedzieć, że Syrenka nie ma identycznej twarzy jak Krystyna Krahelska - Ludwika Nitschowa nieznacznie ją zmieniła, aby nie krępować modelki zbyt jednoznacznym skojarzeniem. Źródło: Bogdan Grzymała-Siedlecki, „Powstańczym szlakiem walczącego Żoliborza”, Wydawnictwo PTTK „Kraj”, Warszawa 1988; Jan Stanisław Kopczewski, „Osiem herbów Warszawy”, Dom Wydawniczy „Ankar”, Warszawa 1991 Internet: http://warszawa.wikia.com/wiki/Pomnik_Syrenki_na_Powi%C5%9Blu