Wieś Kłodno

Wieniawa to wieś gminna w powiecie przysuskim. Pierwsze skojarzenie z jej nazwą dotyczy herbu, którym posługiwali się Jan Długosz – najwybitniejszy średniowieczny historyk polski – i Bolesław Wieniawa Długoszowski – bliski współpracownik marszałka Józefa Piłsudskiego, przyjaciel Skamandrytów. Wieś była szlachecka i niewątpliwie należała do kogoś z rodu posługującego się herbem Wieniawa. Wieniawa powstała na obszarze pobliskiego Kłodna. Jego dziedzic, dziekan kielecki, Mikołaj, ufundował tu w 1369 r. drewniany kościół. Do XV wieku nazwa wsi brzmiała „Kłodno”. W drugiej połowie XV w. część wsi Kłodno przeszła w ręce rodu Wieniawitów, którzy nazwali ją „Wieniawa”. Pierwotny kościół był pod wezwaniem Najświętszej Marii Panny i św. Katarzyny. Kiedy około roku 1511 na miejscu starego kościoła wzniesiono późnogotycki kościół, na jego patronkę wybrano św. Katarzynę. Świątynia ta była o sześć metrów wyższa od poprzedniej. W ołtarzu głównym, późnorenesansowym, znajdują się obrazy – Ukrzyżowanie i Matki Boskiej z Dzieciątkiem. Niewątpliwie najcenniejszym tutejszym skarbem kultury jest znajdujący się w kościele, w kaplicy św. Stanisława, poliptyk wieniawski. Jest to renesansowe dzieło rzeźbiarskie klasy europejskiej nieznanego mistrza, z 1544 r. W środkowej części poliptyku rzeźbiarz przedstawił scenę zabójstwa św. Stanisława Biskupa. Na drugiej stronie skrzydeł wewnętrznych i nieruchome skrzydła zewnętrzne malowane, zwieńczenie rzeźbione i malowane. W polu środkowym Zabójstwo św. Stanisława bpa, na rzeźbionych kwaterach sceny: Kupno wsi Piotrawin, Wskrzeszenie Piotrowina, Świadczenie Piotrowina przed królem i Legenda o zwłokach i orłach, w predelli Złożenie biskupa do grobu. W półkolistym zwieńczeniu jest rzeźbiona postać św. Anny Samotrzeć z malowanymi postaciami św. Józefa i św. Joachima. We wnętrzu kościoła zwraca uwagę barokowa ambona z początku XVIII w. z herbem Łabędź Wąsowiczów oraz późnogotycki krucyfiks z początku XVI w. nad łukiem tęczy. Kościół można zwiedzić po uprzednim uzgodnieniu terminu z miejscowym proboszczem. W czasie drugiej wojny światowej pomiędzy Wieniawą a Przytykiem Niemcy utworzyli poligon. Oprócz kościoła parafialnego pw. św. Katarzyny do rejestru zabytków nieruchomych województwa mazowieckiego wpisane są: dawny dom gminy z 1920 r. cmentarz rzymskokatolicki z nagrobkami z wieku XIX i początku XX w. oraz z kamienną kolumną toskańską z krzyżem z datą 1804, a także pozostałości parku krajobrazowego z okazałymi dębami. Między dworem a kościołem stoi kamienna barokowa rzeźba św. Jana Nepomucena na murowanym postumencie z przełomu XVIII i XIX w. Źródło: „Słownik geograficzny Królestwa Polskiego i innych krajów słowiańskich”, t. 13, Warszawa 1893; „Katalog zabytków sztuki w Polsce”, t. 3, z. 10, Instytut Sztuki Polskiej Akademii nauk, Warszawa 1961; „Rejestr zabytków nieruchomych województwa mazowieckiego” – stan na 31 grudnia 2016 r. Internet: http://radomka.pl