Zespół pałacowo-parkowy

Wieś gminna Korczew (ok. 760 mieszkańców) położona jest na pograniczu Podlaskiego Przełomu Bugu i Wysoczyzny Siedleckiej, na terenie Nadbużańskiego Parku Krajobrazowego, ok. 26 km na wsch. od Sokołowa Podlaskiego.

Istniała już w I połowie XV w., pierwotnie z nadania księcia mazowieckiego Janusza I Starszego, należała do Pretora (Piotr) herbu Prus. Przywilej ten został potwierdzony przez Wielkiego Księcia Litewskiego – Witolda i przez kilka następnych stuleci była ośrodkiem dużych dóbr prywatnych. W XIX w. przeszła w posiadanie rodziny Kuczyńskich, którzy założyli tu stadninę koni anglo-arabskich. Joanna Kuczyńska przebywająca z córkami w Paryżu poznała tam Cypriana K. Norwida. Owocem tej znajomości jest wiersz „Do Pani na Korczewie” oraz kilkuletnia korespondencja. Zespół pałacowo-parkowy znajduje się w południowo-wschodniej części miejscowości i tworzą go: pałac, letni pałacyk „Syberia”, dawna oranżeria przekształcona w kaplicę, biała, drewniana studzienka wykonana w stylu gotyckim, stróżówka zwana basztą lub kordegardą, park pałacowy, menhir przy alei grabowej w parku, park pałacowy, ogrodzenie z bramą wjazdową, drewniana karczma. Początkowo istniała tu barokowa siedziba wzniesiona w latach 1734-1736 przez Wiktoryna Kuczyńskiego wg projektu ówczesnego architekta Radziwiłłów, Konceniego Boni. Po 1834 r. budynek został mocno rozbudowany wg projektu Franciszka Jaszczołda, który nadał budowli charakter klasycystyczny.

W latach 30. (aż do roku 1939) w ramach prowadzonego remontu dokonano kolejnej przebudowy wg projektu prof. Stanisława Noakowskiego, a nadzorował ją Marian Walentynowicz – znany jako autor ilustracji do „Przygód Koziołka Matołka”. W niszy frontowej wstawiono dwie kolumny, zmieniony został zarys okien, zlikwidowano żelazne balkony, a zegar w tympanonie zastąpiony został herbem „Rawicz”. Piętrowy, murowany i otynkowany pałac zbudowany jest na planie prostokąta, z ryzalitem i umieszczonym pośrodku trójkątnym frontonem oraz piętrowym portykiem podpartym kolumnami jońskimi. Z obu stron budynku stoją dwie oficyny z II ćwierci XIX w. połączone z pałacem neorenesansowymi galeriami. Wewnątrz znajduje się piętrowy hall wyłożony dębową, rzeźbioną boazerią, belkowanym sufitem schodami wiodącymi na piętro i olbrzymim kominkiem. Nad wejściem do sali balowej umieszczony jest herb Ostrowskich – Rawicz. Sufit ośmiobocznej sali balowej (zwanej białą lub złotą) zdobiony jest złotymi stiukami w stylu rococo, nad drzwiami zachowany herb Kuczyńskich – Ślepowron, na ścianach pozostały zarysy po dwóch kryształowych lustrach. W Gabinecie Pompejańskim odrestaurowane zostały malowidła datowane na 1806 r. wykonane przez Adama Byczkowskiego, który wykonał również polichromię w pałacu w Sterdyni, Starej Wsi i Radziejowicach. Znajdujący się na wschód od pałacu letni pałacyk „Syberia” powstał w końcu XIX w. na fundamentach i fragmentach starego muru średniowiecznego zamku obronnego wzniesionego prawdopodobnie w tym miejscu. Z niewielkiego wzniesienia rozciąga się widok na położony po drugiej stronie rzeki Bug Drohiczyn, do którego, jak podają legendy, ciągną się tajemnicze lochy.

Park pałacowy został zaprojektowany w I połowie XIX wieku przez Franciszka Jaszczołda, obejmuje ok. 36 ha i dzieli się na dwie części: park angielski i tzw. „Dębniak” – obecnie rezerwat przyrody. W parku można zobaczyć liczne okazy starodrzewu, aleje lipową i grabową, okazy platanów. Przy alei grabowej stoi menhir – pionowy głaz, który wg tradycji pochodzi z czasu kultu Boga Słońca. W innych częściach Podlasia można zobaczyć podobne kamienie.

Przekształcona w latach 20. XX w., a następnie przemurowana, dawna oranżeria z 1840 r., została zaprojektowana również przez Franciszka Jaszczołda. Studnia w formie kapliczki, zwieńczona figurą św. Jana Nepomucena powstała ok. 1840 r. Na przełom XIX i XX w. datowane jest neogotyckie i neobarokowe ogrodzenie. Franciszek Jaszczołd zaprojektował również, znajdujący się po drugiej stronie bramy wjazdowej, jednopiętrowy, wykonany z kamienia dom, który początkowo służył jako kuźnia, następnie jako budynek biurowy. Przy pałacu funkcjonował również zespół folwarczny, w skład którego wchodził tartak, młyn, mleczarnia, obory, stodoły, spichlerze, stajnie, gospodarstwo rybackie, hodowla srebrnych lisów, wytwórnia serów. Do dzisiaj zachowało się kilkanaście murowanych budynków. Obecnie zespół pałacowo parkowy w Korczewie, zwany „Siedleckim Wilanowem” jest własnością prywatną (powrócił do dawnych właścicieli – Renaty Ostrowskiej i Beaty Ostrowskiej-Harris – córek ostatniego właściciela Korczewa – Krystyna Ostrowskiego) i poddawany jest gruntownemu remontowi.

Źródło: Tomasz Chludziński, Janusz Żmudziński, „Mazowsze mały przewodnik”, Sport i Turystyka, 1979

Tadeusz Glinka, Marian Kamiński, Marek Piasecki, Krzysztof Przygoda, Andrzej Walenciak, „Przewodnik Podlasie”, Sport i Turystyka, 1997

Adam Buzko, „Ziemia Korczewska”, Dom Wydawniczy Elipsa, 1997

Tadeusz Kamiński, Podlasie Zachodnie, KAW, 1976

„Turystyczne atrakcje ziemi łosickiej” w „Wschodniego Mazowsza informator turystyczny”, Mazowiecko-Podlaskie Stowarzyszenie Agroturystyczne

Internet: http://www.polinow.pl

www.wikipedia.pl