English
Deutsch
Przedmoście Warszawskie (Brückenkopf Warschau) – to niemiecka linia obronna wznoszona od 1915 r., a rozbudowana w 1944 r. składająca się z systemu żelazobetonowych schronów bojowych i fortyfikacji ziemnych, biegnąca łukiem w promieniu kilkunastu kilometrów na wschód od Warszawy.
Najlepiej zachowanym fragmentem umocnień Przedmościa Warszawskiego jest obszar Dąbrowieckiej (Białej) Góry. Na jej szczycie zachowały się dwa niemieckie schrony bojowe.
Ciężki schron obserwacyjny typu 120a (Regelblau 120a). Wymiary 14 x 11,5 m. Jeden z najcięższych obiektów wybudowanych przez Niemców na Przedmościu Warszawskim. Grubość żelbetonowych ścian i stropu wzmocnionego stalowymi belkami wynosi 2 m. Schron posiadał dwie strzelnice osłonięte pancernymi płytami stalowymi. Pierwsza z nich o grubości 25 mm znajdowała się w schodkowej kazamacie flankującej, z której można było ostrzeliwać przedpole. Druga płyta pancerna znajdowała się w strzelnicy obrony wejścia. Najistotniejszą częścią schronu była obserwacyjna kopuła pancerna, średnicy 1,5 m, grubości pancerza 250 mm, o wadze 30 ton. W kopule cztery otwory na peryskopy boczne oraz otwór górny dla głównego peryskopu. Główny peryskop obracał się i wysuwał przez strop oraz stalową podłogę kopuły. Obserwator w kopule miał bezpośrednią łączność ze znajdującym się obok pomieszczeniem dla map, gdzie znajdowała się też centrala kierowania ogniem artylerii. Wyposażenie to filtr powietrza uruchamiany ręcznie, peryskop w stropie, piecyk węglowy i dziewięć prycz dla załogi. Pomiędzy pomieszczeniami znajdowały się gazoszczelne, stalowe drzwi. Rury głosowe zapewniały łączność. Przed wejściem wroga do schronu zabezpieczała krata przeciwszturmowa typu 491P1, z prętami o śr. 20 mm. Na zewnątrz wszystko było pokryte kamuflażem i siatką maskującą.
Schron bojowy typu 514 (Regelblau 514) ma wymiary 9 x 10 m. Grubość żelbetonowych ścian i stropu wzmocnionego stalowymi belkami to 2 m. Wyposażenie to filtr powietrza uruchamiany ręcznie, peryskop w stropie, piecyk węglowy i sześć pryczy dla załogi. Schron miał dwie strzelnice. Pancerna płyta stalowa grubości 25 mm osłaniała strzelnicę obrony wejścia. Inna płyta 78P9, została wmontowana w ścianie kazamaty bojowej, miała wymiary 3,8 x 3 m, grubość 200 mm i ważyła 18 ton. Od strony wewnętrznej do płyty dostawione było jarzmo kuliste, w którym znajdowała się lufa środka ogniowego. Chyba zamontowano tu wielkokalibrowy karabin maszynowy. Kąt ostrzału wynosił 60°. Oprócz tego po bokach otworu ogniowego znalazły się dwa niewielkie otwory dla peryskopów, ułatwiających obserwację przedpola. Drzwi, krata i kamuflaż jak w schronie dowodzenia. To jedyne tego typu schrony w okolicach Warszawy. Po wojnie nie zabezpieczone. Rozkradziono całe wyposażenie wnętrz, drzwi pancerne, a nawet osłony strzelnic. Niestety nadal postępuje dewastacja tych cennych zabytków sztuki militarnej: śmieci, malunki, rozkuwanie ścian itd. Pomimo to zachowało się co nieco: kopuła obserwacyjna i główna płyta pancerna. Ich konstrukcja nie została naruszona nawet podczas walk.
Raz w roku, w rejonie schronów na Dąbrowieckiej Górze, w niedzielę pod koniec lipca, odbywa się Otwocki Piknik Forteczny organizowany przez PTTK i TPF. Można na nim obejrzeć członków grup rekonstrukcyjnych odzianych w oryginalne mundury i sprzęt z II wojny światowej, zwiedzić wystawę historyczną prezentującą historię umocnień i militariów w urządzonych i oświetlonych schronach.
Źródło: Jacek Kałuszko, Paweł Ajdacki „Otwock i okolice” Wydawnictwo Rewasz 2006
Internet: http://pl.wikipedia.org/wiki/D%C4%85browiecka_G%C3%B3ra
http://www.forteczna.org/fortifications/view?item=PrzedmoscieWarszawskie_PunktOporuDabrowieckaGora
