Kościół p.w. Świętych Apostołów

Wieś Zakrzewo Kościelne leży nad Wisłą, o 15 km na płd.-wsch. od Płocka. Zakrzewo znaczy etymologicznie miejsce położone za krzakami. Dziś rosną tu piękne krzewy kaliny.

Historia Zakrzewa Kościelnego sięga XII w., kiedy powstała tu parafia. W wieku XV Zakrzewo należało do kanclerza płockiego Andrzeja z Gulczewa. Od XVII w. przez blisko 200 lat było własnością rodziny Lasockich herbu Dołęga. Wieś znana jest z tradycji wyplatania koszy wiklinowych.

Zachowała się wzmianka z XIV w. o kościele drewnianym w Zakrzewie. Następny drewniany kościół pw. Świętych Apostołów Piotra i Pawła wzniesiono ok. 1540 r. Obecny kościół ufundował przed 1619 r. Marcin Lasocki. Należy on do najcenniejszych zabytków sakralnej architektury drewnianej w okolicach Płocka. Kościół jest orientowany, jednonawowy, z wyraźnym podziałem na prezbiterium, nawę i kruchtę. Ściany mają konstrukcję zrębową, dach świątyni kryty jest gontem. Zwrócić uwagę należy na deskę tęczową z datą 1540 ze sceną Ukrzyżowania, na barokowy ołtarz główny z ok. 1640 r. z obrazem „Święty Augustyn” z 1 połowy XVIII w. oraz na z 1642 r. „Zwiastowanie NMP” malowany na desce. W kościele wisi obraz trumienny namalowany na blasze fundatora Marcina Lasockiego zmarłego w 1619 r. i wykonane z brunatnego marmuru jego epitafium.

Portrety trumienne charakterystyczne są tylko dla polskiej kultury sarmackiej. Portret trumienny malowano farbą olejną na blasze cynkowej, miedzianej lub srebrnej w kształcie wielobocznym, owalnym bądź okrągłym. W czasie uroczystości pogrzebowych stał w wezgłowiu trumny. Potem zawieszano go w krypcie lub w kościele.

W otoczeniu kościoła znajduje się drewniana dzwonnica słupowa z XVIII w. wzniesiona na planie zbliżonym do kwadratu.

Na cmentarzu od strony prezbiterium miejsce pamięci narodowej. Pochowano tu sześciu harcerzy w wieku 12-15 lat rozstrzelanych przez Niemców dnia 13 września 1939 r. za rzekome postrzelenie żołnierza wermachtu. Na cmentarzu są też mogiły ludności cywilnej zamordowanej przez niemieckich kolonistów oraz groby żołnierskie.

Jedna z części Zakrzewa zwana jest Holendry. Jest to ślad dawnego osadnictwa olenderskiego.

W pobliżu Zakrzewia, na Wiśle, rezerwat faunistyczny przyrody „Wyspy Zakrzewskie”. Utworzony został w 1994 r. na powierzchni 310 ha. Chronione są tu miejsca lęgowe ptaków rzecznych: rybitwy, mewy i sieweczki rzecznej.

Źródło: Piesze znakowane szlaki turystyczne okolic płocka. Przewodnik turystyczny oraz po Drewniane skarby Mazowsza. Miniprzewodnik.

Internet: http://drewnianemazowsze.pl/zakrzewo-koscielne-kosciol/