English
Deutsch
Wieś (ok. 540 mieszkańców) leżąca na płn. skraju Lasu Młochowskiego, ok. 6 km na płd.-zach. od Nadarzyna.
Wieś w XV w. była gniazdem rodu, który przyjął nazwisko Młochowskich. W XVII w. własność Potrykowskich, w XVIII – Sobolewskich, potem Kwileckich, Zawiszów, Radziwiłłów. Ostatnim właścicielem przed II wojną światową był Eryk Kurnatowski.
Znajduje się tu cenny zespół pałacowy złożony z pałacu, dwóch pawilonów bocznych, oranżerii i parku. Wzniesiony po 1804 r. przez Walentego Faustyna Sobolewskiego (1765-1831) – szambelana króla Stanisława Augusta Poniatowskiego, posła na Sejm Czteroletni, senatora kasztelana Księstwa Warszawskiego, prezesa Rady Administracyjnej Królestwa Polskiego ożenionego z Izabellą z Grabowskich, domniemaną biologiczną córką Stanisław Augusta. Projektantem był Jakub Kubicki, który zgodnie z wola fundatora wzniósł nową siedzibę „w naturze”, w oderwaniu od dotychczasowego miejsca dworu przy folwarku.
W czasie I wojny światowej został spalony przez stacjonujące tam wojska rosyjskie, po jej zakończeniu budynek zabezpieczono, ale w okresie międzywojnia nie podjęto odbudowy. W 1947 r. wnętrza pałacu zostały zaadoptowane na potrzeby przedszkola i domu dla sierot. W l. 1948-57 miał miejsce kapitalny remont, po jego zakończeniu pałac przekazano w ręce Instytutu Hodowli Ziemniaka. Kolejnym użytkownikiem był Instytut Hodowli i Aklimatyzacji Roślin, jednak po wzniesieniu dla Instytutu nowych obiektów na wsch. od parku pałac opuszczono, jego los nie zmienił się do dziś.
Pałac jest budowlą zwartą, na planie prostokąta, z dwoma portykami: od płd. – wejściowym z szerokimi schodami i od płn. – z tarasem widokowym. Jest wysoko podpiwniczony, dwukondygnacyjny z czterospadowym dachem i z pseudobelwederkiem na szczycie. Monumentalne portyki w wielkim porządku z kolumnami doryckimi z trójkątnymi frontonami. Ściany boniowane, okna parterowe wysokie we wnękach zamkniętych łukami, na pierwszym piętrze prostokątne.
Największym atutem pałacu jest jego wtopienie w przyrodę. Ze schodów przed wejściem rozpościera się widok na wielką nieregularną polanę otoczoną drzewami ze stawami parkowymi w perspektywie. Połączone kanałami stawy otoczone są parkiem ze starymi alejami. Most arkadowy z cegły, wyspy ze starodrzewem urozmaicają krajobraz. Z parku można przejść aleją aż do Lasu Młochowskiego (zielony szlak).
Oficynki są zamieszkałe, pałac niestety stoi pusty. Po wsch. stronie znajduje się dawna oranżeria przerobiona na kaplicę. Powstanie parafii, a wcześniej ośrodka duszpasterskiego wiąże się z wojennymi latami, kiedy przybyli tu wyrzuceni z Marek Michalici wraz z wychowankami prowadzonego przez nich domu opiekuńczego. Zaadaptowali na kaplicę szopę tutejszego tartaku. W latach pięćdziesiątych przystosowano do funkcji kaplicy niepotrzebną i niszczejącą po usunięciu właścicieli oranżerię. Od 1956 r. funkcjonowała tu filia parafii w Nadarzynie, natomiast w 1976 r. powołano nową parafię pw. Św. Michała Archanioła.
Źródło: Piotr Libicki. Dwory i Pałace wiejskie na Mazowszu. Dom Wydawniczy „Rebis” Poznań 2009.
Internet: http://www.mlochow.michalici.ns48.pl
