Rezerwat „Las Kabacki”

Las Kabacki znajduje się w południowej części warszawskiej dzielnicy Ursynów. Rozciąga się na długości 4-5 km i 2,5-3 km szerokości. Od południa graniczy z Gminą Piaseczno i Konstancin-Jeziorna, od północy z osiedlami Ursynowa, a od zachodu z zabudową ulicy Puławskiej.

Rezerwat przyrody „Las Kabacki” im. Stefana Starzyńskiego powstał 11 sierpnia 1980 r. na powierzchni 902,68 ha (obecnie924,72 ha). Jest największym kompleksem leśnym spośród 15 wchodzących w skład lasów miejskich Warszawy a także największym rezerwatem województwa mazowieckiego. Teren jego obszaru jest równinny z wyjątkiem części wschodniej, gdzie znajduje się odcinek Skarpy Warszawskiej.

Podział powierzchniowy Lasu Kabackiego istniejący do dzisiaj zaprojektował Wiktor Stephan (Węgier z pochodzenia), który w 1896 roku objął urząd nadleśnego tego obszaru. Las był jednak własnością prywatną aż do 1938 r., kiedy to Prezydent Warszawy Stefan Starzyński wykupił go celem udostępnienia dla wypoczynku mieszkańcom Warszawy. Od tego momentu Las jest własnością miasta. Natomiast powstanie rezerwatu w 1980 r. zawdzięczamy staraniom Wojewódzkiego Konserwatora Przyrody Czesława Łaszka.

Celem ochrony stało się zachowanie wartości społecznych i krajobrazowych środowiska przyrodniczego Warszawy. Wraz z utworzeniem rezerwatu zaprzestano dużych powierzchniowych zrębów, a w zamian wprowadzono przebudowę drzewostanu. W związku z tymi pracami zmniejszył się udział sosny – gatunku dominującego na terenie Lasu Kabackiego, a zwiększył udział gatunków liściastych, które są odpowiednie i bardziej naturalne dla tutejszych siedlisk.

W okresie przedwojennym na terenie Lasu powstała ściśle tajna placówka polskiego wywiadu „Wicher” zajmująca się dekryptażem, przechwyconych obcych depesz m.in. pracowali tu polscy kryptolodzy, Marian Rejewski, Jerzy Różycki, i Henryk Zygalski, którzy złamali szyfr Enigmy. Do dzisiaj na tym terenie znajduje się jednostka wojskowa, a przy wejściu do niej wisi tabliczka informująca o dokonaniach polskich matematyków.

W okresie okupacji Las był miejscem zbrodni niemieckich na Polakach. Oprawcy zamordowali na terenie rezerwatu ponad 150 osób, o czym świadczą dwie zbiorowe mogiły Polaków rozstrzelanych w latach 1939-1944 (w oddziale 14 i na krańcu oddziału 10).

W 1944 r. Las był miejscem przemarszu i schronienia kilkusetosobowego zgrupowania powstańców dowodzonych przez ppłk Mieczysława Sokołowskiego ps. „Grzymała”. Pozostała samotna mogiła nieznanego powstańca z 1944 r. (oddział 20).

W najnowszą historię wpisała się największa katastrofa lotnicza w historii polskiego lotnictwa. Samolot pasażerski „Tadeusz Kościuszko”, lecący z Warszawy do Nowego Jorku rozbił się w dniu 9 maja 1987 r. na płd.-zach. skraju Lasu Kabackiego.

Interesującym obiektem jest drewniana leśniczówka z 1890 r. usytuowana na skarpie.

Łatwość dostępu i bliskość od osiedli Ursynowa powoduje bardzo duży ruch turystyczny na terenie Lasu. Niezaprzeczalnym walorem jest bliskie sąsiedztwo Parku Kultury i Wypoczynku w Powsinie oraz z Ogrodu Botanicznego PAN. W związku z tak dużym zainteresowaniem mieszkańców Lasem Kabackim na terenie rezerwatu, oprócz szlaków turystycznych przygotowano dwie ścieżki przyrodnicze, których zadaniem jest przybliżenie mieszkańcom historii Lasu Kabackiego, życia lasu oraz jego funkcjonowanie:

Ścieżka przyrodnicza nr 1 – 12 przystanków na trasie ok. 4 km, czas przejścia ok. 3 godz. Początek i koniec ścieżki na ul. Rydzowej, przy pętli autobusowej.

Ścieżka przyrodnicza nr 2 – 10 przystanków na długości ok. 4 km, czas przejścia ok. 3 godz. Jej początek i koniec znajduje się przy ul. Moczydłowskiej.

Źródło: Czesław Łaszek. Przyroda Warszawy. Krajowa Agencja Wydawnicza. Warszawa 1980.

Internet: http://www.lasymiejskie.waw.pl
Internet: http://pl.wikipedia.org/wiki/Katastrofa_lotnicza_w_Lesie_Kabackim