English
Deutsch
Historia Borkowic – wsi w gminie Przysycha sięga początku XIV w. Borkowickie dobra należały m.in. do rodziny Dunin–Borkowskich, Małachowskich, a od 1885 r. Dembińskich (na cmentarzu parafialnym znajduje się ich kaplica rodzinna). W latach 1903-1908 w rozległym parku powstał eklektyczny pałac zaprojektowany przez Władysława Marconiego i Zygmunta Hendla, o powierzchni ok. 2000 m2. Zbudowany na planie prostokąta, o zwartej bryle, dwukondygnacyjny z poddaszem użytkowym, podpiwniczony, nakryty dachem mansardowym z lukarnami. Zewnętrzną ornamentyką imituje on francuskie rezydencje magnackie. Pałac zachwycał nie tylko architekturą, ale i nowoczesnością. Miał system centralnego ogrzewania i oświetlenie elektryczne.
Wokół urządzono 9,3 ha park w stylu angielskim. Znajdowały się w nim groty, mostki, aleje, statua oraz kopiec usypany na wzór kopca krakowskiego. W parku rośnie wiele okazów starych drzew, m.in. 300-letni platan, 200-letnia lipa drobnolistna, stare modrzewie i buki oraz piękne aleje lipowe i grabowe.
Zaraz po rozpoczęciu II wojny światowej rodzina Dembińskich została z pałacu wyrzucona, a obiekt zajęto na siedzibę Wehrmachtu. Wraz z przesuwającym się frontem, pałac zajęły wojska rosyjskie, gdzie zorganizowano lazaret. Po opuszczeniu, obiekt został doszczętnie zdewastowany, jednak zdecydowano go odbudować z przeznaczeniem na szkołę rolniczą, która funkcjonowała w tym miejscu do 1984. Po opuszczeniu przez szkołę pałac stał pusty i zaczął popadać w ruinę. Dach przeciekał, zawaliły się stropy. Obiekt niszczał do 2004, kiedy to starostwo przysuskie zdecydowało sprzedać w ręce prywatne pałac wraz częścią parku (5,3 ha) w niejednolitej i nieogrodzonej masie. Pozostały 4-ha teren pozostał w posiadaniu starostwa, w tym publiczna droga dojazdowa dzieląca park na dwie części. Własnością prywatną jest do tej pory. Od kilku lat właściciel walczy o scalenie granic parku wokół pałacu, co pozwoli na zamknięcie terenu i jego wygrodzenie. Trwające wieloletnie, zawiłe spory, toczone na szczeblach wielu instancji powodują, że pałac ulega coraz większej dewastacji, a park zarasta w sposób niekontrolowany, chociaż cały zespół pałacowo-parkowy od 1984 wpisany jest do rejestru zabytków.
Zobacz więcej:
