Ośrodek dydaktyczno-muzealny

Wieś położona na płn. od Kampinosu, „na granicy” lasów południowego pasa wydmowego i łąk południowego pasa bagiennego (tzw. „Olszowieckie Błota”. Założona jako budy – osada Budników wypalających węgiel drzewny ok. 1795 r. W latach dwudziestych XX w. wzniesiono tu kilka drewnianych budynków przeznaczonych dla nadleśnictwa Kampinos. Nadano im styl modnej wówczas „architektury narodowej” nawiązującej do szlacheckich dworów i do budownictwa zakopiańskiego. W tym okresie zbudowano również murowaną Kapliczkę Leśników jako wotum wdzięczności Matce Boskiej za odzyskanie przez Polską niepodległości. Pracami kierował nadleśniczy inż. Jan Rostafiński.

W okresie niemieckiej okupacji obiekty nadleśnictwa były wykorzystywane do szkolenia podchorążych i podoficerów Armii Krajowej.

W jednym z budynków nadleśnictwa umieszczono Ośrodek Dydaktyczno-Muzealny Kampinoskiego Parku Narodowego im. prof. Jadwigi i Romana Kobendzów. Po odpowiedniej adaptacji umieszczono tu ekspozycję roślin i zwierząt typowych dla środowiska puszczańskiego. Poza możliwością zwiedzania, przygotowano także programy edukacyjne poziomem dostosowane dla odbiorców w różnym wieku. Przed budynkiem znajduje się mini ogródek botaniczny z opisanymi drzewami, krzewami, jest również niezwykła pamiątka: fragment szczęki wieloryba pochodzący z Muzeum Przyrodniczego z Warszawy, który tu trafił podczas wojny. W ogródku ustawiono kamień z płytą ku czci twórców Parku Narodowego – Jadwigi i Romana Kobendzów.

Ośrodek znajduje się na skraju Obszaru Ochrony Ścisłej „Granica” o powierzchni 231,33 ha utworzonego jako jeden z pierwszych rezerwatów w Puszczy Kampinoskiej w 1936 r. Ochroną objęto tu tereny wydmowe na pograniczu torfowisk porośnięte wiekowym borem mieszanym z fragmentami grądu i olsu. Drzewostan osiąga tu wiek 150 lat.

Skrajem Obszaru Ochrony przebiega ścieżka przyrodnicza wskazująca na interesujące obiekty przyrodnicze i zjawiska zachodzące na tym terenie. Ponieważ od osiemdziesięciu lat obowiązuje tu ochrona ścisła, teren „Granicy” ma charakter prawdziwie puszczański. Bogaty podszyt, powalone drzewa porastające mchami tworzą obraz dawnej puszczy sprzed czasu jej kolonizacji.

W pobliżu Ośrodka Dydaktyczno-Muzealnego powstał skromny skansen pokazujący przykłady budownictwa z rejonu Puszczy Kampinoskiej. Obok ulokowano tez „Aleję Trzeciego Tysiąclecia” wzdłuż której od 1999 roku posadzono kilkadziesiąt młodych dębów. Trzy pierwsze dęby posadzili prezydent Aleksander Kwaśniewski, prymas Józef Glemp i minister ochrony środowiska Jan Szyszko. Każde drzewo ma swoją tabliczkę zawierającą nazwę, datę i okoliczności posadzenia, ewentualnie informacje o patronie.

Na polanie obok ośrodka znajduje się również stacja monitoringu środowiska prowadząca pomiary meteorologiczne, zanieczyszczenia powietrza, chemizmu opadów atmosferycznych, poziomu wód podziemnych.

Źródło: Lechosław Herz „Puszcza Kampinoska – przewodnik”, Oficyna Wydawnicza REWASZ, Pruszków 2002

Internet: www.kampinoski-pn.gov.pl