Zespół pałacowo-parkowy

Młociny to najbardziej na północ wysunięta część lewobrzeżnej Warszawy.

Wieś wzmiankowana już w XV w. (jako Młoszczyny – od słowa młoka, młaka), w początkach XVI stulecia była własnością Jana i Wojciecha z Młocin. Powstał tu zwierzyniec królewski, królowa Bona zakładała młyny wodne. W 1748 r. dzierżawcą Młocin został saski minister Henryk Brühl, który zbudował tu podmiejski pałacyk a przy nim stworzył rozległy geometryczny park. Jeszcze za życia Henryka Brühla, właścicielem został jego syn Fryderyk Alojzy, który w pobliskim Burakowie założył odlewnię kul armatnich i wytwórnię prochu. W kolejnych latach właściciele wielokrotnie się zmieniali. W 1885 r. wieś liczyła 100 domów i 800 mieszkańców. W 1913 r. powstał w pracowni Ignacego Miśkiewicza projekt Miasta-Ogrodu Młociny, nie zrealizowany ze względu na wybuch wojny i późniejsze trudności. Powstało zaledwie ok. 30 domków i willi, chociaż sam projekt zakładał realizację kilkuset domów. W 1951 r. Młociny włączono do Warszawy, pałac przejęło państwo i urządzono w nim Muzeum Etnograficzne funkcjonujące do 1973 r. Potem zaczęła się seria remontów trwającą kilkadziesiąt lat. Obecnie pałac wraz z parkiem jest własnością prywatną.

Zespół składa się z pałacu wzniesionego w latach 1752-58 według projektu Jana Fryderyka Knöbla i przebudowanego przez Szymona Bogumiła Zuga w 1760 r. oraz dwóch oficyn dodanych podczas kolejnej przebudowy w l. 1774-76. Kolejną modernizację pałac przeżył pod koniec XIX w. kiedy to zmieniono kształt dachów i dodano taras ogrodowy.

Jest budowlą parterową z dwoma wysuniętymi ryzalitami bocznymi, wzbogaconą dobudowanym przez Zuga na osi czterokolumnowym portykiem wgłębnym, ozdobionym tympanonem z herbem fundatora. Na ryzalitach daty wyznaczające początek budowy i ostatnią przebudowę, w wyniku której ryzality otrzymały wysokie namiotowe dachy. Od strony ogrodu, a właściwie parku krajobrazowego na skarpie wiślanej, wyjście na taras przez wysokie drzwi-okna. Parterowe początkowo oficyny mają obecnie wysokie mansardowe dachy i połączone są z korpusem głównym łącznikami.

Do pałacu prowadzi aleja – jedyna pozostałość XVIII-wiecznego założenia barokowego ogrodu. Park, nad którym pracowali ogrodnicy-artyści tej miary co Chrystian Schuch, czy Szymon Bogumił Zug został ostatecznie ukształtowany na początku XX w. przez Stanisława Rutkowskiego w formie ogrodu krajobrazowego. Dziś niestety jest znacznie zdewastowany.

W XXI w. w otoczeniu pałacu powstało kilka apartamentowców.

Źródło: Bielany. Przewodnik Historyczno-Sentymentalny. Praca zbiorowa. Wyd. Urząd Dzielnicy Bielany m.st. Warszawy. Warszawa-Bielany 2003

Internet: http://pl.wikipedia.org/wiki/Pałac_Brühla_na_Młocinach