Zespół parkowo-dworski

Rozalin to wieś leżąca na płn. skraju Lasu Młochowskiego, ok. 6 km na płd.-zach. od Nadarzyna.

Wymieniana w 1371 r. jako Stara Wioska w dokumencie nadania jej Tomaszowi Starowiejskiemu przez Księcia Mazowieckiego Janusza. W roku 1719 w skład dóbr wchodziły również Daniewice i Młochów. Dnia 3 maja 1847 roku sporządzono dokument, na mocy którego Piotr Wichliński, komisarz Wydziału Skarbowego, „… dobra swoje dziedziczne sprzedaje na nieograniczoną własność Rozalii z książąt Lubomirskich Rzewuskiej”. Księżna dla upamiętnienia swej matki Rozalii Lubomirskiej, zgilotynowanej w Paryżu podczas rewolucji 1789 r. zmieniła odwieczną nazwę na Rozalin. Małżonek księżnej Wacław Rzewuski poślubiony w 1805 r. był poetą malarzem, kompozytorem, a przede wszystkim podróżnikiem, wielbicielem arabskiej kultury i hodowcą koni arabskich. Sam przybrał arabskie imię Emir Tadż ul-Fehr. Zginął w powstaniu listopadowym.

Po kupieniu Rozalina księżna ufundowała również pałacyk, a właściwie willę dla wypoczynku pod miastem. Projektantem był zapewne Henryk Marconi. Jest to piętrowy budynek nakryty dachem czterospadowym z czterokolumnowym portykiem na osi elewacji południowej i dwukolumnowym na skraju elewacji wschodniej. Na dekoracje składają się trójkątne naczółki ponad oknami parteru, gzymsy nad oknami piętra, gzyms dzielący kondygnacje i boniowanie na narożach.

Po śmierci Rzewuskiej właściciele zmieniali się wielokrotnie. Córka ostatniego przedwojennego właściciela dr Kazimierza Rakowskiego – Bronisława Stankiewiczowa została z domu usunięta w 1949 r., mimo, że majątek był zbyt mały aby objęła go reforma rolna. Spadkobiercy odzyskali dom w roku 1993. Wobec niemożności wyegzekwowania wyroku sądowego musieli uciec się do tradycji szlacheckiej: do zajazdu. Obecnie pałac jest własnością prywatną wynajmowaną na przyjęcia, spotkania, eventy.

Źródło: Piotr Libicki. Dwory i Pałace wiejskie na Mazowszu. Dom Wydawniczy „Rebis” Poznań 2009.

Internet: http://www.palacrozalin.pl/