Pałac

W roku 1578 wieś Wola Rasztowska „należała” do parafii Dąbrowa, a za Jana III Sobieskiego (1629–1696), króla polskiego od 1674 r., znajdowała się w posiadaniu Chrzanowskich. W końcu XVII w. był tu dwór, wybudowany jednak prawdopodobnie przez rodzinę Łuszczewskich. Z tego okresu pochodzą, zachowane w dzisiejszym budynku, mury magistralne zachowane w partiach piwnic, alkierze do wysokości 1 piętra oraz cztery piwnice w płd. zach. narożniku, które zachowały pierwotne sklepienie. W roku 1835, jak wynika z opisu sporządzonego przez komornika, stał tu pałac murowany o parterze i jednym piętrze, składający się z 12 pokoi, którego dach pokryty jest dachówką holenderką zwaną, o dwóch kominach murowanych nad dach wychodzących oraz za pałacem ogród różnego gatunku drzew sztuk 500, a mianowicie śliwek, jabłek, wiśni i gruszek. W ogrodzie było również oczko wodne. W XIX w. zarówno pałac, jak i park przechodziły różne przeobrażenia, włącznie z przebudową pałacu. Podczas drugiej wojny światowej pałac został zniszczony w około 70 procentach. Rekonstrukcję pałacu w latach 1951-53 przeprowadził zespół inż. Jana Wolińskiego. Pozostawiono oryginalne fundamenty, lecz bryła pałacu jest już zupełnie nowa, nawiązująca do stylu barokowego. Piętrowa, prostokątna, z dwoma narożnymi wieżami alkierzowymi, zakończonymi blaszanymi hełmami. Pośrodku fasady znajdują się ryzality, zwieńczone trójkątnymi frontonami. Pałac ma dach czterospadowy, pokryty dachówką. Popiersia kobiety i mężczyzny umieszczone w medalionach na ryzalicie frontowym stanowią zagadkę – dotychczas nie ustalono kogo przedstawiają te postaci. Według ustnych przekazów pałac miał być letnią rezydencją króla Jana III Sobieskiego. Od roku 1956 mieści się w nim szkoła podstawowa. Warto też wspomnieć, że w Woli Rasztowskiej od roku 1953 funkcjonowało Radiowe Centrum Nadawcze, znane również jak Warszawa III. Stały tu cztery maszty – dwa po 150 metrów i dwa po 200 metrów oraz dwa nadajniki radiowe przeznaczone do emisji na falach średnich i emisji programu zagranicznego. Nadajnik do emisji średniofalowej został wyłączony i zdemontowany 1 lutego 1998 r. Źródło: „Słownik geograficzny Królestwa Polskiego i innych krajów słowiańskich”, t. 9, Warszawa 1888 oraz t. 13, Warszawa 1893; „Katalog zabytków sztuki w Polsce”, t. 10, z. 27, Instytut Sztuki Polskiej Akademii Nauk, Warszawa 1969; „Plan odnowy miejscowości Wola Rasztowska na lata 2009–2016”, Załącznik do uchwały XLII/332/2010 Rady Gminy Klembów z dnia 18 lutego 2010 roku; „Rejestr zabytków nieruchomych województwa mazowieckiego” – stan na 31 grudnia 2016 r. Internet: spwolarasztowska.pl; http://www.polskaam.radiopolska.pl/wola.htm